بررسی زیست محیطی ژنهای جهش یافته epsps بیان شده در کلزای مقاوم به گلایفوسیت، مطالعه موردی (تحقیقات انجام شده در پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری)

گلایفوسیت یک علفکش غیر انتخابی و وسیع الطیف است. ایجاد مقاومت ژنتیکی به علفکش گلایفوسیت در برخی از گیاهان نظیر سویا، ذرت، کلزا، پنبه، چغندر قند اهمیت تولیدی و تجاری زیادی دارد. گلایفوسیت از طریق جلوگیری از فعالیت آنزیم 5- انول پیروویل شیکیمات- 3- فسفات سنتتاز( epsps) در فرآیند تبدیل شیکیمات به اسید آمینه های تیروزین، فنیل آلانین و تریپتوفان اختلال ایجاد می نماید. تحقیقات انجام شده در پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری جهت ایجاد مقاومت گیاه کلزا 8 به گلایفوسیت با دو استراتژی مختلف انجام شده است: الف- استفاده از پروموتور فعال CAM با هدف افزایش بیان ژن epsps باکتریایی E. coli سویه K12 و انتقال به گیاه و ایجاد مزیت رقابتی در گیاه نسبت به علفهای هرز، ب- ایجاد جهشهای نقطه ای در ژن epsps باکتریاییE. coli سویه K12 به روش طراحی آغازگرهای ویژه و واکنش زنجیرهای پلیمراز PCR انتقال به گیاه با هدف کاهش اتصال گلایفوسیت به آنزیم epsps جهشهای نقطه ای انجام شده در دو تحقیق مختلف و در اسیدهای آمینه 96 (تغییر گلایسین به آلانین) و 183 (تغییر آلانین به ترئونین) انجام شده بودند. در این تحقیق، وضعیت این دو استراتژی از نظر زیست محیطی بررسی شده است. نتایج نشان می دهند با توجه به ارزیابی مخاطرات گلیفوسیت بر جمعیت باکتریایی مفید خاک استراتژی ب از نظر زیست محیطی ارجح است. استراتژی الف مشروط به استفاده از حدود استاندارد گلیفوسیت و ارزیابی تاثیرات مثبت بر کنترل علفهای هرز قابل استفاده است.

کلیدواژه ها:

ارزیابی زیست محیطی ، epsps ، گلایفوسیت ، کلزا ، پژوهشگاه ژنتیک