بررسی کاربرد مقادیر مختلف کود اوره و فواصل خطوط کشت بر صفات مرفولوژیکزراعی کلزا در سیستم کشت دوم

در اکثر مناطق ایران کشت غلات پاییزه مرسوم است. با توجه به زمان برداشت این گیاهان که معمولا در اواخر بهار و یا اوایل تابستان است، کشت گیاه دوم نیز مرسوم می باشد. کشت دوم به معنی کاشت دو گیاه در یک قطعه زمین و در طی یک سال زراعی می باشد، به طوری که گیاه دوم پس از برداشت گیاه اول، کشت می گردد. در این بین طول دوره رویشی دو گیاه باید طوری باشد که وقفه ای در کاشت محصول بعدی ایجاد ننموده و در ضمن محصول قابل قبولی با توجه به هزینه های اختصاص یافته تولید نماید. استفاده بهینه از منابع به ویژه زمین، آب و ماشین آلات جهت افزایش بهره وری عوامل تولید، بالا بردن میزان درآمد کشاورزان و حصول برخی مزایای اکولوژیکی مانند افزایش تنوع زیستی، حفظ پایداری سیستم های کشاورزی، شکستن چرخه آفات و بیماری ها، نفوذپذیرساختن خاک، افزایش مواد آلی خاک، کاهش رقابت علف های هرز، جلوگیری از خستگی زمین از مزایای اجرای کشت دوم است. در مناطق مختلف ایران گیاهان مختلفی در کشت دوم مورد استفاده قرار می گیرند از قبیل: ذرت، سویا، لوبیا، آفتابگردان، پنبه، سورگوم، سیب زمینی، گلرنگ و کلزا (مظاهری، 1377). با توجه به تامین بخشعمده ای از روغن مصرفی از منابع خارجی و با عنایت به افزایش روزافزون جمعیت و مصرف سرانه روغن در کشور، افزایش سطح زیر کشت و تولید دانه های روغنی از اهمیت زیادی برخوردار است (انور، 1993). کلزا یکی از مهمترین گیاهان روغنی می باشد که به واسطه دارا بودن درصد بالای روغن که در بعضی ارقام به 48 درصد وزن خشک دانه می رسد و از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. کلزا بعد از سویا و نخل روغنی مقام سوم را در تأمین روغن نباتی دارد. به طوری که 14/7درصد کل تولید روغن نباتی در جهان را به خود اختصاص داده است (ناصری 1370) با توجه به تغییر شرایط آب و هوایی از قبیل دما، رطوبت، نور، و نیز اثر متقابل آنها بر خصوصیات خاک و گیاهان زراعی در طول دوره کشت دوم در مقایسه با کشت اصلی، تحقیق روی انتخاب تاریخ کاشت، تراکم، رقم، الگوی کاشت و سایر عوامل ضروری است. در این خصوص تراکم کاشت و انتخاب مناسبترین سطوح کودی مورد نیاز گیاه کلزا در کشت دوم ازجمله مسائلی است که تا کنون در ارتباط با این گیاه اقتصادی در مناطق مختلف به طور کامل تعیین نگردیده است.