مقایسه روش های میان یابی و پهنه بندی تبخیر-تعرق پتانسیل ماهانه و سالانه در ایران

پیدا کردن یک روش درون یابی خود برای برآورد تبخیر - تعرق امری مهم در تعیین نیاز آبی محصولات زراعی و رسیدن به راندمان بالای آبیاری می باشد . دستیابی به الگوی پراکنش مکانی تبخیر - تعرق در کل ایران نیازمند استفاده از روش های میان یابی و تعمیم مقادیر نقطه ای تبخیر - تعرق پتانسیل به سایر نقاط است. در این تحقیق از اطلاعات 116 ایستگاه هواشناسی کشور با دوره آماری حدود 20 سال به بالا استفاده شده است. تبخیر - تعرق بر اساس روش استاندارد فائو پنمن - مانتیث در ایستگاه های مورد نظر محاسبه و سپس در شبکه ای منظم است نقاط در سطح منطقه مورد مطالعه میان یابی و پهنه بندی شده است. برای ارزیابی نتایج تعدادی از ایستگاه ها (حدود 30 درصد) در همان شروع تحقیق پس از محاسبه تبخیر - تعرق پتانسیل کنار گذاشته شده است. دقت دو روش روی 3 درصد باقیمانده داده ها با استفاده از معیارهای ارزیابی میانگین قدر مطلق خطا (MAE)، میانگین انحراف و خطا ((MBE) و جذز میانگین مربعات خطا (RMSE) مقایسه شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که در طول سال حداکثر تبخیر - تعرق در ماه جولای 343/30 میلی متری در ماه در ایستگاه زابل و حداقل آن در ماه دسامبر 6/77 میلی متر در ماه در ایستگاه میان اتفاق افتاده است. همچنین از بین روش های میان یابی روش IDW دارای کمترین مقدار خطا و در نتیجه دارای بالاترین دقت تخمین است. برای مقایسه بهتر، برای هر کدام از روش های کریجینگ و عکس فاصله به طور جداگانه نقشه پهنه بندی ترسیم شد. که براساس آن بیشترین میزان تبخیر - تعرق در نواحی جنوب، جنوب غرب و نواحی شرقی رخ می دهد.

کلیدواژه ها:

تبخیر-تعرق پتانسیل ، تغییرات مکانی ، عکس فاصله ، نیم تغییر نما ، زمین آمار