مطالعه کیفیت بهداشتی شیرخام استان ایلام

غالباً شمارش سلول های سوماتیک به عنوان یکی از معیارهای بهداشتی شیرخام مورد ارزیابی قرار می گیرند. افزایش سلول های سوماتیک به عنوان شاخص بیماری ورم پستان محسوب می شود. علی رغم اثرات مفید آنتی بیوتیکها در درمان بیماریهای عفوی دام، باقیانده آنها در گوشت و شیردام و انتقال آن به بدن انسان اثرات زیانبخشی دارد. هدف از این تحقیق شمارش سلول های سوماتیک و پایش باقیمانده آنتی بیوتیک ها و تعیین ارتباط آنها در شیرهای خام استان ایلام بود. از تعداد 9 واحد دامداری نیمه صنعتی، 4 واحد ایستگاه جمع آوری و 4 شرکت شیر پاستوریزه شیر در استان ایلام طی فصول بهار و تابستان سال 1391 به طور تصادفی تعداد 96 نمونه انتخاب و از لحاظ شمارش سلول های سوماتیک و باقیمانده آنتی بیوتیک با استفاده از آزمون کوپن (Copan test) مورد بررسی قرار گرفت. بررسی سلول های سوماتیک نشان داد که نمونه های جمع آوری شده شیر از مرکز مورد مطالعه در طی فصول بهار و تابستان اختلاف آماری معنی داری وجود داشت (P<0/05) از 96 نمونه شیر 17 نمونه (17/70%) بالاتر از حد مجاز اعلام شده توسط مؤسسه استاندارد بود. شمارش سلول های سوماتیک در فصل تابستان به طور معنی داری بالاتر از بهار بود (P<0/05). نتایج تست کوپن نشان داد که از مجموع 96 نمونه اخذ شده در این مطالعه تعداد 28 نمونه (29/17%) از نظر وجود باقیمانده آنتی بیوتیکی مثبت بودند. بین میزان باقیمانده آنتی بیوتیک در نمونه های فصل بهار و تابستان اختلاف آماری معنی داری مشاهده گردید، به گونه ای که تعداد نمونه های شیر واجد باقیمانده های آنتی بیوتیکی در فصل تابستان در مقایسه با نمونه های شیر فصل بهار بالاتر بود (P<0/05). نتایج این مطالعه حاکی از وجود ارتباط مستقیم بین شمارش سلول های سوماتیک و باقیمانده های آنتی بیوتیکی در نمونه های شیر خام تولیدی در ا ستان ایلام بود. بالا بودن شمارش سلولهای سوماتیک در تابستان نسبت به بهار می تواند نشانگر افزایش بیماری ورم پستان باشد. یکی از موارد عمده مصرف آنتی بیوتیک ها در مراکز پروش دام مربوط به ورم پستان می باد. با توجه به عوارض سوء مصرف شیرهای آلوده به بقایای آنتی بیوتیک که می تواند عامل مهم تهدید کننده سلامتی انسان تلقی گردد و ضررها و زیان های متعددی که در صنعت شیر به بار می آورد، به نظر می رسد که نیاز به مطالعات تکمیلی تر برای تعیین دقیق نوع داروی آنتی بیوتیک در شیرهای مصرفی در منطقه وجود دارد.

کلیدواژه ها:

ایلام ، باقیمانده آنتی بیوتیک ، سلولهای سوماتیک ، شیر