بررسی خصوصیات فیزیکو-شیمیایی و ترکیبات تغذیه ای دانه نوروزک و اثر آن بر عملکرد ورزشی ورزشکاران و تهیه مکمل حاصل از آن

مکمل های ورزشی به عنوان یکی از شاخص های ارگوژنیک همواره مورد توجه ورزشکاران بوده اند. از طرفی با توجه به اثرات نامطلوب مکمل های شیمیایی و هورمونی، استفاده از ترکیبات طبیعی ضروری و منطقی به نظر می رسد. در این تحقیق تاثیر استفاده از دانه نوروزک بر افزایش عملکرد ورزشکاران (۲۰ نفر ورزشکار حرفه ای مرد) و تهیه مکمل غذایی حاصل از آن بررسی شد. نتایج آنالیزهای شیمیایی نشان داد دانه نوروزک دارای مقادیر مطلوبی از بتا کاروتن و آلفا توکوفرول (به ترتیب ۳۸/۸۸ و ۳۱۶/۷۵ میلی گرم در کیلوگرم روغن دانه)، مواد معدنی شامل کلسیم، آهن، سدیم، پتاسیم و منیزیم به ترتیب معادل ۰/۸۵ و ۰/۰۰۵۳ و ۰/۲۸ و ۱/۴۰ و ۰/۴۸ گرم درصد گرم دانه، اسیدهای چرب ضروری (شامل اسید لینولئیک ۴۳/۸۵% اسید اولئیک ۳۷/۸۱% و اسید لینولنیک ۱/۵۸%) همچنین اسیدهای آمینه شاخه دار ۷/۰۴% آرژنین ۴/۱۳ و اسید گلوتامیک ۱۱/۳۳% می باشد. قبل از استفاده از پودر دانه آزمون های توان هوازی در آستانه بی هوازی (Vo۲ max) سرعت (۴۰ یارد)، توان بی هوازی بی لاکتیک (وینگیت) و چابکی (ایلی نویز) از آزمودنی ها برای مشخص کردن مقادیر پایه شاخص ها به عمل آمد. پس از مصرف ۳۰ ، ۴۰ و ۵۰ گرم پودر دانه به مدت ۷ هفته و با فاصله ۲ هفته استراحت بین غلظت ها توسط ۲۰ نفر آزمودنی، شاخص های آمادگی حرکتی ذکر شده مجددا اجرا شدند تا تاثیر مصرف مکمل بر شاخص های منتخب مشخص گردد. نتایج نشان داد دانه نوروزک با داشتن کربو هیدرات، فیبر، اسیدهای چرب ضروری، مواد معدنی، ویتامین ها و انواع اسیدهای آمینه مورد نیاز برای ورزشکاران دارای مواد لازم و ضروری برای افزایش عملکرد ورزشکاران می باشد. پس از انجام تست های ورزشی نتایج نشان داد که اثر این دانه بر روی فاکتورهای وینگیت ۳۰ ثانیه پا و Vo۲ max دارای افزایش معنی دار و بر روی فاکتورهای ۴۰ یارد سرعت و ایلی نویز چابکی دارای کاهش معنی دار بود. نتایج حاصل از ارزیابی حسی نیز نشان داد که پودر مکمل حاصل از دانه نوروزک نسبت به نمونه شاهد پذیرش کلی بیشتری در بین ورزشکاران داشت.

کلیدواژه ها:

دانه نوروزک ، مکمل ورزشی ، Vo۲ max ، عملکرد ورزشکاران