بررسی تغییرات رطوبت خاک در سامانه های آبیاری با استفاده از مدل LEACHW

مدل LEACHW حرکت آب در محیط غیراشباع خاک را به صورت یک بعدی شبیه سازی می کند. این مقاله شبیه سازی حرکت آب در پروفیل خاک و شناخت تاثیر آبیاری بارانی، قطره ای و ثقلی در حرکت آب و املاح در مزارع و باغات منتخب دشت محمدشهر کرج را بررسی می کند. بدین منظور در این مزارع پروفیل خاک با سه تکرار حداکثر به عمق 1/5 متر حفر، تشریح و نمونه برداری شدند. برای بررسی دقیق تر در فواصل بین بارندگی و آبیاری نیز از خاک نمونه برداری صورت گرفت. در نهایت با استفاده از داده های موجود در منطقه، مدل LEACHW اجرا شده و مقادیر رطوبت برآوردی مدل با مقادیر رطوبت اندازه گیری شده مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج با آزمون مقایسه میانگین ها بررسی و با توجه به معنی دار بودن اختلاف مقادیر برآورد شده مدل با مقادیر مشاهداتی، آنالیز حساسیت مدل در 2 مزرعه انجام و مدل مجددا بر اساس پارامترهای کالیبره شده اجرا گردید. در خروجی مدل LEACHW میزان آب از دست رفته و مانده در پروفیل خاک توسط مدل در طول فصل زراعی برآورد شد. آگاهی از میزان نفوذ تجمعی و آب وارده شده به داخل خاک، میزان آب خارج شده از منطقه، میزان آب رسیده به آب های زیرزمینی، میزان تجمعی تلفات تبخیر و تعرق و میزان آب ذخیره شده در خاک از جمله نتایج اجرای این مدل است. اگرچه در مزارع مورد تحقیق آبیاری ثقلی در تغذیه سفره تاثیرگذار بوده است؛ لیکن یکی از راه کارهای افزایش بهره وری آب، اصلاح سیستم های سنتی آبیاری و حرکت به سمت توسعه سامانه های نوین آبیاری است. بی شک ماموریت اصلی توسعه سامانه های نوین آبیاری در راستای تامین امنیت غذایی کشور، بهینه سازی مصرف آب در بخش کشاورزی به عنوان مصرف کننده اصلی منابع آب کشور است.

کلیدواژه ها:

رطوبت ، سامانه های آبیاری ، مدل LEACHW