معرفی یک سورفکتانت گیاهی برای جلوگیری از تورم لایه های شیلی

لایه های شیلی متشکل از ذراتی با اندازه کمتر از 1/64 میلی متر می باشند و از نظر کانی شناسی ذرات شیلی متشکل از کانی های رسی و غیر رسی می باشند، کانی های رسی عبارتند از مونت موریلونیت، ایلیت، اسمکتیت، کلریت و ... و کانی های غیر رسی عبارتند از کوارتز، فلدسپات، کلسیت و ... . در عملیات حفاری لایه های شیلی دردسرسازترین لایه زمین شناسی به حساب می آیند چرا که به خاطر ویژگی های ساختاری، کانی های رسی موجود در لایه های شیلی در تماس با آب موجود در سیال حفاری به شدت متورم شده و مشکلات زیادی از جمله تنگی قطر چاه، چسبندگی لوله ها، متلاشی شدن خرده های حفاری و ... به وجود می آید و همچنین اگر به درستی با این لایه ها مقابله نشود موجب ناپایداری چاه و از دست دادن آن خواهد بود. در این مقاله برای اولین بار یک سورفکتانت گیاهی غیر یونی به نام عصاره شیرین بیان به عنوان افزودنی سیال حفاری معرفی می گردد که خواص بازدارندگی آن به وسیله تعدادی تست آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفته است و عملکرد آن با پتاسیوم کلرید که افزودنی معمول برای بازدارندگی از تورم شیل ها است مورد مقایسه قرار گرفته است. آزمایشات نشان دهنده این هستند که عصاره شیرین بیان در غلظت های بالای 3 درصد وزنی قدرت بازدارندگی بیشتری نسبت به پتاسیوم کلرید دارند و شیل به سرعت در محلول این عصاره رسوب می کند و همچین عصاره شیرین بیان ماده ای طبیعی بوده و اثرات زیست محیطی مخربی نیز نخواهد داشت.

کلیدواژه ها:

شیل ، رس ، مونت موریلونیت ، تورم ، بازدارندگی