اپیدمیولوژی سرطان کولورکتال و ریسک فاکتورهای آن

زمینه و هدف: امروزه، سرطان یکی از مهم ترین مشکلات اصلی تهدید کننده سلامتی در ایالات متحده و سایر نقاط جهان است. همچنین این بیماری بعنوان یک مشکل اساسی در سیستم های بهداشت و درمان، دولت ها را تحت تاثیر گذاشته است. سرطان ها بطور کلی مسئول 12 % مرگ ها در سراسر دنیا هستند. درکشورهای پیشرفته سرطان دومین علت مرگ بعد از بیماری های قلبی – عروقی است و مسئول 21 % کل مرگ ها است. در کشورهای در حال پیشرفت سرطان ها رتبه سوم را در علل مرگ به خود اختصاص می دهند و مسئول 5/9% کل مرگ ها می باشند. انتظار می رود تعداد موارد جدید سرطان در دنیا به 15 میلیون نفر در سال 2020 افزایش یابد. حدود 60% این موارد جدید در کشورهای کمتر توسعه یافته جهان ایجاد می شوند . در ایران سرطان سومین عامل مرگ و میر است.دلایل افزایش بروز :- تغییر در سبک زندگی- کنترل نسبی بیماری های واگیر- افزایش عوامل خطر محیطی- مسن شدن جمعیت سرطان کولورکتال سالانه سبب 700000 مرگ در جهان می شود . این بیماری را یک بیماری جوامع مدرنیته می دانند و میزان بروز آن در کشورهای پیشرفته بیشتر است. ریسک فاکتورهای این بیماری عبارتند از: سن، سابقه خانوادگی، چاقی ، سندرم متابولیک ، مصرف دخانیات و کبد چرب غیر الکلی ، رژیم غذایی سرشار از کالری و فیبرکم، مصرف کم سبزیجات و میوه جات، افزایش وزن، کاهش تحرک، بیماری دیابت، بیماری پولیپوز روده بزرگ، آدنوم های روده بزرگ.روش جرا: گروههای پر خطر عبارتند از: میزان مرگ در مردان 44 % بیشتر از زنان است. بروز بیماری پس از 50 سالگی بشدت زیاد می شود. بطوری که دوسوم تمام بیماران بیشتر از 50 سال سن دارند. شیوع بیماری در سیاهپوستان آمریکا 14 % بیشتر از سفید پوستان است. بیماری اغلب در سنین 60-50 سال بروز می کند. میانگین سن در زمان تشخیص : 62 سال می باشد. خطر سرطان در بستگان درجه اول بیماران افزایش می یابد. پولیپوز خانوادگی می تواند خطر سرطان کولورکتال را در جوانی افزایش دهد. در افراد با طبقه اجتماعی – اقتصادی بهتر، خطر ابتلا بیشتر است.پاتوفیزیولوژی بیماری: نوع تومور آدنوکارسینوماست. شروع کانسر کولورکتال بصورت پولیپ های آدنومایی است.پولیپ های آدنومایی به راحتی دچار خونریزی می شود و بسیار مستعد تبدیل به بدخیمی هستند. تومور از لایه مخاطی و زیر مخاطی منشا می گیرد و در نهایت به لایه های عمیق تر و سیستم لنفاوی انتشار می یابد. متاستاز به کبد شایع است.نشانه های بالینی: شایع ترین نشانه، تغییر در عادات دفع روده ای است. رکتوراژی دومین نشانه شایع می باشد.(در مازندران شایع تر از بقیه علائم است). در سرطان های سمت چپ کولون تغییر در اجابت مزاج ، مدفوع باریک و یبوست و نفخ شکم ، و رکتوراژی شایع است. ضعف،خستگی، کم خونی ، درد شکمی و ملنا از نشانه های سرطان سمت راست کولون است. سرطان هر دو قسمت کولون با علائمی نظیر خون ریزی از رکتوم،مدفوع خونی،درد شکمی،کم خونی همراه است. تنسموس (زور زدن غیر موثر و دردناک در هنگام اجابت مزاج)،درد رکتال،احساس تخلیه ناقص بعد از حرکات روده ای در ضایعات رکتال شایع است. غربالگری: به دو دسته روش های غیرتهاجمی (بررسی DNA مدفوع )9 و تهاجمی (کولونوسکوپی) تقسیم می شود. درمان شامل NPO بیماردر موارد انسداد شدید و شروع مایعات وریدی NGT گذاری و دکومپرسیون روده، تجویز داروهای ضد درد نتیجه گیری: درمان جراحی (برای اکمر تومورها درمان اولیه است جراحی ممکن است درمانی یا تسکینی باشد).

کلیدواژه ها:

شیمی درمانی ، رادیوتراپی ، ایمونوتراپی