موقعیت و عملکرد مساجد در تهران دوره ناصری

در شهرهایی که اغلب ساکنین آن مسلمان هستند فراهم آوردن فضایی جهت عبادت از ضروریاتاست و عنصر عملکردی مسجد از اهمیت زیادی در این شهرها برخوردار است. مهمترین راه حفظاهمیت و ارزش مسجد تعریف جایگاه عملکردی شاخص در ساختار شهر است. به عبارتی نقشبرجسته مسجد در ساختار شهرهای اسلامی به ان ها هویت می بخشد. این پژوهش در پی پرداختن بهتحولات مسجد در ساختار عملکردی شهر تهران در دوره ناصری است. شهر تهران به علت آن کهمهمترین شهر کشور ایران و الگوی سایر شهرهای کشور است و دوره تاریخی ناصرالدین شاه به علتاین که دوره ای بعد از ظهور اسلام در ایران است و از طرفی مصادف با تغییرات جهان در اثر صنعتیشدن و نفوذ برخی از این تغییرات به شهر تهران در این دوره است و از طرف دیگر به علت وجودبرخی مستندات تاریخی انتخاب شده است.هدف پژوهش تبیین تحولات عملکردی مسجد در یک دوره تاریخی و ارائه معیارهای مکان یابیمساجد در ساختار شهر است. بر اساس مستندات موجود در زمان ناصرالدین شاه دو نقشه از شهر تهرانتهیه شد. در نقشه اول ساختار شهر همان ساختار قدیم آن و مسجد یکی از عناصر شاخص عملکردیبود اما در نقشه دوم از اهمیت عملکردی مسجد در شهر کاسته شد. بنابراین از مقایسه و تحلیل این دوموقعیت برخی معیارها برای مکان یابی مساجد در ساختار شهر تدوین شده است.

کلیدواژه ها:

مسجد ، ساختار شهر ، تهران ، دوره ناصری ، مکان یابی