بررسی نشانه شناسانه کاربرد عناصر طبیعت در معماری مسجد امام اصفهان؛ با تاکید بر نقش نشانه شناسی در رسیدن به هویت کالبدی

در سلسله مباحث فرهنگی اجتمایی کمتر موردی می توان یافت که عنوان هویت در آن یافت نشود هویت حکایت ازچیستی دارد و آنچه فرد را از افراد و جامعه را از جوامع جدا می کند. هویت ایرانی اسلامی بیانگر خصوصیات فرهنگی ومشخصات این سرزمین است. موضوعی که در تمام شئونات زندگی، بخصوص عرصه معماری و شهرسازی نیز متجلی و یکی از معیار های اصلی سنجش کیفیت فضای معماری می باشد. هدف از این پژوهش بررسی کاربرد عناصر طبیعت در معماری مسجد امام اصفهان می باشد، که با رویکردی نشانه شناسانه به عنوان یکی از الگواره های هویت کالبدی تنظیم شده است. در این مقاله فرض بر این است که معمار مسلمان با کمک عناصر طبیعت سعی در انتقال پیام ها و معانی نمادین جهت رسیدن به هویت در بنا دارد. عناصر طبیعت که پیش از اسلام در افکار عموم جامعه جایگاه های مقدسی داشته اند، با ظهور اسلام با نگرشی خدا شناسانه به آن تفکر شد. از منظر جهان بینی اسلامی، عناصر عالم خلقت و آن چه در طبیعت است، آیات و نشانه های پروردگار هستند که اشاره به این عناصر، در حوزه هنر و معماری، انعکاس و پیامی از مفاهیم عالم معنوی را به منصه ظهور گذاشته است و مفاهیمی عینی را برای انسان اهل تدبر مهیا نموده است. این موضوع جدا از سایر مسائل کاربردی آن موجب ایجاد قابلیت ها و ظرفیت های معناکاوانه و غنای محتوایی اثر معماری گشته که همین معنامندی سبب دستیابی به هویت در این بنای ارزشمند شده است. گردآوری مطالب این پژوهش با استفاده از اسناد و مدارک و تنظیم آن به شیوه ی توصیفی و تحلیلی صورت گرفته است.

کلیدواژه ها:

هویت ، نشانه شناسی ، طبیعت ، معماری اسلامی ، مسجد امام اصفهان