بررسی تغییرات بلند مدت دما، بارش و شاخص خشکی در اقلیم سرد ایران

افزایش جمعیت جهان و به تبع آن رشد صنایع، مصرف بیش از حد سوخت های فسیلی و تغییر کاربری اراضی موجب شده است تا پس از انقلاب صنعتی به تدریج تغییرات محسوسی در اقلیم کره زمین به وجود آید. در این پژوهش برایبررسی تغییرات اقلیمی از شاخص خشکی دمارتن سالانه و روند تغییرات دما و بارش استفاده شده است. برای این مطالعه آمار هواشناسی ایستگاه های سینوپتیک تبریز، مشهد، سنندج، خرم آباد، اصفهان و یزد در نیم قرن اخیر بکار برده شد. نتایج حاصل نشان داد در مناطق مورد مطالعه روند تغییر دما افزایشی و روند تغییر بارش کاهشی بوده است. وضعیت کاهش بارش در ایستگاه سنندج نسبت به بقیه ایستگاه ها بیشتر بود. ایستگاه های مشهد و یزد بیشترین روند افزایشی دما را در نیم قرن اخیر داشته اند. بررسی روند شاخص دمارتن نشان داد که وضعیت تبریز و بخصوص مشهد طوری است که این دو ایستگاه در آستانه ورود به محدوده مناطق خشک هستند. خشک شدن دریاچه ارومیه میتواند یکی از دلایل وضعیت ایستگاه تبریز و چه بسا ایستگاه مشهد باشد، چرا که عبور ابرها از یک منطقه خشک و نمکی باعث کاهش رطوبت ابر و عدم بارش در پایین دست خواهد شد و این مسئله می تواند دلیل کاهش بارش و افزایش خشکی در دوایستگاه تبریز و مشهد باشد که ابرهای باران زای مدیترانهای عبوری از روی دریاچه ارومیه عامل بارش در آن مناطق هستند

کلیدواژه ها:

بارش ، دما ، شاخص خشکی دمارتن ، خشک و نیمه خشک