چالشهای توسعه کشاورزی پایدار

تغییر اقلیم، خشکسالی، کمبود آب، بیابان زایی از جمله چالش های بزرگ بشر در بخش کشاورزی است با شروع انقلاب سبز و افزایش تولید کشاورزی بر میزان استفاده از منابع خاک، آب و همچنین از سمومکشاورزی افزوده شد بطوریکه موجب فرسایش و آولدگی خاک، کاهش حاصلخیزی خاک و تخریب سیستمهای سنتی- اجتماعی قرار گرفت. از آن زمان تا کنون گرچه سرانه غذایی بشر دو برابر شده و پروتئین حیوانی نیز 170 درصد افزایش یافته اما این پیشرفت و افزایش سرانه به بهای تخریب و اثر گذاری نامطلوب بر مبنای طبیعی و پایه کشاورزی و محیط زیست تمام شده است. پدیده گرم شدن کره زمین از اواخر قرن گذشته به عنوان معضل دیگر فکر جهانیان به خصوص کارشناسان بخش کشاورزی را به خود مشغول داشته است از جمله آثار زیانبار این پدیده جوی، به هم خوردن نیاز حرارتی گیاهان C3 و C2 و رقابت شدید علف های هرز با گیاهان زراعی می باشد که با توجه به خصوصیات فیزیولوژیکی آنها در رقابت، بر گیاهان زراعی غلبه خواهند کرد. همچنین افزایش گرمای کره زمین موجب بالا آمدن آب اقیانوسها، به جریان افتادن سیلابها گردیده بطوریکه در 5 دهه گذشته به طور متوسط سالانه 2میلیارد هکتار از 8/7 میلیارد هکتار اراضی کشاورزی، مراتع و جنگلی جهان تخریب شده است و این مساله مشکلاتی را پیش روی 80 کشور جهان قرار داده است. بررسی ها نشان می دهد که ایران برای تامین نیازهای تغذیه ای درحد مطلوب تا سال 1400 باید با رساندن راندمان آبیاری به 52 درصد و افزایش عملکرد به 3 برابر میزان فعلی موفق به تولید 222 میلیون تن محصولات کشاورزی شود. استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی هر چند در کوتاه مدت مواد مغذی مورد نیاز اراضی کشاورزی را تامین می کند و سبب بهره برداری بیش از حد می شود، در دراز مدت پیامد مخرب دارد که همانا از دست رفتن کیفیت خاک، افت حاصلخیزی و در نتیجه فرسایش خاک است.

کلیدواژه ها:

تغییر اقلیم ، گیاهان C3 و C4 ، سموم و آفت کش ها