بررسی اثرات روش خاک ورزی و توالی زراعی بر صفات فیزیولوژیکی گندم رقم پارسی

پروژه اثر عوامل خاک ورزی و توالی زراعی بر خصوصیات فیزیولوژیکی گندم رقم پارسی در سال زراعی 92-91 به منظور نیل به نظام یا نظام های زراعی کارآمد مبتنی بر گندم و با رویکرد بهبود عملکرد گندم، به بررسی اثرات تجمعی رو خاک ورزی (مرسوم و بی خاک ورزی) و توالی های زراعی اجرا شده در دو سال زراعی 90-88 شامل: 1- گندم/ذرت (شاهد)؛ 2- گندم-شبدر-ذرت؛ 3-گندم/شبدر کلزا/ذرت؛ 4- گندم/ذرت-کلزا/ذرت؛ 5- گندم/ذرت-کلزا/شبدر؛ 6- گندم/شبدر-گندم/ذرت بر عملکرد و کیفیت گندم کشت شده در سال زراعی سوم پرداخت. این آزمایش بصورت طرح کرت های یک بار خردشده و در قالب بلوک های کامل تصادفیو با سه تکرار به اجرا در آمد. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که اثر عامل خاک ورزی بار صافات مارتبط باا فتوسانتز (Pn) و تبادلات گازی گیاه شامل دی اکسید کربن بین سلولی (Ci)، هدایت روزنه ای، تشعشع بالا و درون کانوپی، دمای برگ پرچم و دماای هوای اطراف برگ پرچم و مقاومت لایه مرزی معنی دار بوده ولی بر فتوسنتز و تعرق معنی دار نبود. به نظر می رسد این امر طبیعی بوده زیرا مشاهده اثرات معنی دار خاک ورزی نیازمند اجرای بلند مدت آنها است. نتایج نشان داد که با اعماال مادیریت بای خااک ورزی تفاوت بسیار کمی در فتوسنتز مشاهده شده ولی تعرق گیاه کاهش یافته که نشان می دهد گنادم در شارایط بای خااک ورزی و بطاور همزمان حفظ بقایای گیاه یا گیاهان قبلی مربوط به گیاهان درون توالی زراعی بر روی سطح خاک قادر است با بستن نسبی روزنه های برگ تا اندازه ای میزان تعرق را کاهش دهد که خللی بر میزان فتوسنتز گیاه وارد نشود. اثر معنی دار توالی زراعی بر محتاوای کلروفیال نوک و وسط پهنک برگ پرچم و نیز اثر متقابل معنی دار خاک ورزی و توالی زراعی بر صفات مرتبط با تبادلات گازی بارگ پارچم نشانگر اهمیت بسیار بالای اثر توالی زراعی بر رشد و عملکرد گیاه بوده از طرفی به دلیل وجود اثر هم افزایی بالای بین این دو عامال می توان اذعان نمود که به منظور نیل به پایداری در کشاورزی متراکم و نظام های زراعی آبی مبتنی بر غله ریز داناه گندم در شرایط کشت فارویی ( Furrow irrigated wheat based cropping systems )، افزایش تعداد و نوع محصولات زراعی از یک به سه محصول زراعی ناهمگون در توالی با گندم و تحت کشت مستقیم (حفاظتی) لازم الاجرا می باشد.

کلیدواژه ها:

توالی زراعی ، خاک ورزی ، صفات فیزیولوژیک ، گندم