ویروس درمانی سرطان: فرآیندها و کاربردها

ویروسها نانوذرات طبیعی هستند که با آلوده کردن سلولهای میزبان ماشین تولید پروتئین آنها را به نفع خود در اختیار می گیرند. سلولهای پستانداران نیز درطی میلیونها سال تکامل مکانیسمهایی برای مقابله و محدود کردن تکثیر این ویروسها به دست آورده اند. در صورتیکه سلول نتواند تکثیر ویروس را مهار نماید، این فرآیند اعلب منجر به مرگ سلول میزبان و آزاد شدن ویروسها می شود. سرطانها گروهی از بیماریهای اغلب پستانداران هستند که با تکثیر کنترل نشده سلولهای بدن همراه هستند. سلولهای بدن برای سزطانی شدن نیاز به از دست دادن بعضی گلوگاههای کنترلی و بیش فعال شدن برخی عوامل تحریکی در درونشان هستند. بسیاری از ویروسها نیز برای به دست گرفتن کنترل سلول میزبان نیازمند تعامل با همین فاکتورهای سلولی هستند. در نتیجه در بسیاری موارد سلولهای سرطانی میزبانهای مناسبی برای تکثیر ویروسها نیز هستند. استفاده از این نقطه مشترک یکی از چشم اندازهای امیدبخش در درمان سرطانها به وسیله ویروسها می باشد. گرچه بعضی از سلولهای سرطانی دارای حساسیت کافی به برخی ویروسها ( مانند رئوویروس، آنفلوآنزا، واکسینیا و... ) هستند ، به نحوی که تکثیر این ویروسها بقدری در آنها زیاد است که باعث کشتن سلول میزبان می شود، سه استراتژی مکمل هم برای افزایش شدت تخریب و اختصاصی کردن ویروسها برای سرطانهای خاص و نیز تحریک بیشتر سیستم ایمنی علیه آنها به کار می رود.تا کنون روشهای مختلفی برای اختصاصی کردن ورود ویروسها به سلول هدف به کار رفته است. همچنین با مهندسی ویروسها می توان تولید پروتئینها و یا تکثیر آنها را نیز به مسیرهای تحریکی سرطانهای خاصی محدود کرد و یا قدرت تکثیر آنها در سلولهای سالم را کاهش داد. راهکار دیگر مورد استفاده وارد کردن ژنهای تحریک کننده سیستم ایمنی به داخل این ویروسهاست که علاوه بر کشتن سلولهای سرطانی، سیستم ایمنی را نیز نسبت بهآنها حساس نمایند تا حتی علیه کانونهای متاستاتیکی که ویروس وارد آنها نشده است هم وارد عمل شود. مخفی کردن سلولها قبل از ورود به سلولهای سرطانی از دسترس سیستم ایمنی نیز رویکردی است که امکان استفاده سیستمیک از ویروسهای ضد سرطان را تقویت می نماید. در مجموع این رویکردها آینده نوید بخشی را برای توسعه یک رویکرد جدید درمان سرطان نوید می دهند.