درآمدی بر زبان امروز آذربایجان و پیوند فارسی معیار با آن

زبانی که امروز در آذربایجان رایج است، آمیزه ای است از واژه های فارسی معیار و گویش آذری ( که پیش از دوران م ادها تا اوایل حکومت صفویان گویش اصلی مردم شمال غربی ایران بوده است ) و واژه هایی از عربی و فرانسوی و انگلیسی و ترکی . مطالعه و مروری کوتاه و مختصر در تاریخ ایران، به روشنی نشان می دهد که زبان مردم آذربایجان تا آغاز دوره صفویه، شاخه ای از زبان های پنجگانه ی فارسی یعنی ( آذری ) بوده است و مردم آذربایجان از نژاد آریا هستند و به لحاظ جسمی، هیچ گونه شباهتی به نژاد ترک ها ( زرد پوستان شرق و شمال شرق ایران ) ندارند و زبان ترکی همراه با ورود اقوام ترک و سکونت آن ها در غرب و شمال غرب ایران ( از قرن ششم به بعد ) به تدریج در زبان آذری نفوذ یافته است و به ویژه از طریق تغییر افعال آذری به افعال و روابط ترکی، تغییرات کلی در ساختار نحوی زبان ایجاد شده است . به گونه ای که امروز با وجود فراوانی واژه های فارسی، در زبان آذربایجان، تشخیص و تمیز آن ها از ترکی دشوار به نظر می رسد و این ا مر باعث شده است که عده ای از مردم ناآگاه و ساده دل به این تصور باطل برسند که مردم آذربایجان، وابسته به قوم و نژاد ترک هستند و بهانه به دست دشمنان اتحاد و یگانگی ایران بدهند که با توجه به موقعیت جغرافیایی و سیاسی آذربایجان، خطر بزرگی را در پی دارد . در چنین شرایطی مطالعه دقیق و علمی زبان امروز مردم آذربایجان که به غلط آن را ( آذری )می نامند، ضروری و بلکه از واجبات است و بازیافت واژه های آذری ( فارسی آرگانیک ) و بازشناخت آن ها از واژه های ترکی دخیل، علاوه بر این که یک تحقیق علمی است، یک وظیفه ملی هم هست . به همی ن دلیل اینجانب از سال ها پیش مطالعه و بررسی علمی در این زمینه را شروع کرده ام و بخشی از دریافت های خود را در مقدمه ی کتاب ( شرح دیوان همام تبریزی ) تحت عنوان » همام و زبان آذری « نوشته ام . در این مقاله، به چگونگی تغییر تدریجی زبان آذری و تحول آن به آذربایجانی و مشترکات و متفرقات آن دو و همچنین ویژگی های صرفی و نحوی و واژگانی زبان امروز آذربایجان اشاره می کنیم .

کلیدواژه ها:

زبان آذربایجان ، گویش آذری ، فارسی معیار ، فهلویات