شیوه های بازروایت تاریخی در برخی منظومه های دینی؛ (بر پایه سنت های شفاهی)

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 379

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

NCNRPL09_226

تاریخ نمایه سازی: 18 اسفند 1397

چکیده مقاله:

بازگویی ادیبانه روایت های تاریخی و دینی که در این مقاله بازروایت تاریخ دینی نام نهاده شده، همواره یکی از علایق نویسندگان و شعرا بوده است. یکی از مهم ترین جریانهای بازروایت تاریخ دینی فارسی در منظومه های یهودی دیده میشودکه احتمالا از دوره مغول و به واسطه اشعار شاهین شیرازی (اواسط قرن 8 ه.ق. )، معاصر حافظ، رواج مییابند. این بازروایتها محصول اضافه شدن افزوده هایی به داستانهای اصلی کتاب مقدس هستند. در این مقاله برخی از منظومه های تاریخی دینی با اصل آن ها در کتاب مقدس تطبیق داده شده است. با بررسی بازروایتهای یهودی به این نتیجه می رسیم که تمامی افزوده های این منظومه ها یکی از الگوهای تفسیری، توسعه ای و متداعی را دنبال میکند. در الگوی تفسیری، راوی با بیان دلیل، انگیزه یا نوعی شرح، ابهام ها، تناقضها و قطعه هایی گم شده از روایت توراتی را تکمیل میکند. در الگوی توسعهای افزوده ها معطوف به مخاطب هستند؛ زیرا کارکرد آن ها تاثیرگذاری بیشتر بر مخاطب از طریق فضاسازی است. در الگوی متداعی، افزوده ها معطوف به راوی (تولید کننده بازروایت) هستند؛ زیرا از یک سو میزان تسلط او بر روایات را نشان می دهد و از سوی دیگر خلاقیت او را در ایجاد پیوند میان رویدادهای بی ربط در ساختار یا گفتمان متنی یا غیر متنی. با توجه به اینکه هر سه این الگوها در ضمایم تورات نیز به همین صورت کاربرد داشته است، بنابراین به احتمال قریب به یقین شاعران متاخر، الگوهای مذکور را از این ضمایم اقتباس کرده اند. از آنجا که این ضمایم خود بر اساس و با تکیه بر سنت شفاهی و ادبیات عامیانه تالیف شده اند، بازروایت های تاریخی آنها نیز به روایت های عامیانه بسیار نزدیک میشوند.

نویسندگان

کلثوم قربانی جویباری

استادیار دانشگاه بیرجند

سعید بزرگ بیگدلی

دانشیار دانشگاه تربیت مدرس