بررسی ارگونومیکی وضعیت بدن حین انجام کار و عوامل مرتبط با آن در پرستاران بخش های مراقبت ویژه مراکز آموزشی درمانی شهر رشت

اختلالات عضلانی-اسکلتی ناشی از کار به ویژه در مشاغلی مثل پرستاری که با فعالیتهای چون تغییر وضعیت بیماران همراه است، دارای شیوع بالایی بوده و توجه متخصصان بهداشت حرفه ای را به لزوم کاربرد علم ارگونومیک و شناسایی عوامل مرتبط با آن جلب نموده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارگونومیک وضعیت بدن حین انجام کار تغییر وضعیت بیماران توسط پرستاران و عوامل مرتبط با آن در بخشهای مراقبت ویژه انجام گرفته است. در این مطالعه توصیفی- تحلیلی، مقطعی 91 پرستار شاغل در بخشهای مراقبت ویژه 4 مرکز آموزشی درمانی شهر رشت به روش سرشماری انتخاب و با استفاده از ابزاری 4 بخش شامل پرسشنامه مرتبط با عوامل فردی، دانش، عوامل محیطی مرتبط با ارگونومی حین کار تغییر وضعیت و ابزار REBA بررسی شدند. داده ها با استفاده از آزمون های توصیفی و استنباطی (کای دو، فیشر، من ویتنی یو و رگرسیون لوجستیک، مدل GEE) در نسخه SPSS16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج این مطالعه نشان دادند که نمره کسب شده اکثریت (77/7%) واحدهای مورد پژوهش، در مقیاس ابزار ربا، در محدوده 7-4 بود که تراز خطر متوسط و نیاز ضروری به تغییر وضعیت را نشان می دهدو تنها 19/4 درصد از واحدهای مورد پژوهش دارای ارگونومیک مطلوب در حین کار تغییر وضعیت بیماران بودند که به سمت پرستار (0/007>p) دارای ارتباط معنی دار بوده است. البته تحت لوجستیک رگرسیون به روش GEE، سابقه کار در بخش ویژه (0/0001>p)، شاخص توده بدنی 25-20 (0/0001>p) و تجرد (0/0001>p) دارای ارتباط معین داری با وضعیت ارگونومیک بدن حین انجام کار واحدهای مورد پژوهش بوده اند. نزدیک به نیمی از واحدهای مورد پژوهش (49/4%) از میزان آگاهی متوسطی در زمینه علم ارگونومیک در ارتباط وضعیت بیماران برخوردار بودند. در این میان گروه ضعیفاز نظر سطح آگاهی، 2/29 بار شانس ارگونومیک نامطلوبتری نسبت به گروه رفرنس (خوب) داشتند بیشترین درصد واحدهای مورد پژوهش (45/1%) به شرایط محیط کار امتیاز 7 از کل نمره 8 (0/5±7/06) داده بودند و در کل محیط کار در این پژوهش در حد مطلوب ارزیابی شد. هر چند بر اساس مدل GEE، در بخش محیط کاری، عوامل قابل تنظیم نبودن ارتفاع تخت (4/156 بار) و قابل تنظیم نیودت قسمت ای مختلف تخت (1/958 بار) با افزایش وضعیت نامطلوب ارگونومیک مرتبط بودند. با توجه به یافته های این تحقیق، ضرورت توجه بیشتر به ارگونومی حین کار و برنامه ریزی مناسب جهت ارتقای آن از طریق کنترل عوامل مرتبط با آن به ویژه دانش کم نمونه ها بر جسته می شود.

کلیدواژه ها:

مهندسی محیط کار انسان (ارگونومی) ، وضعیت بدن ، پرستار ، بخش مراقبت ویژه