توسعه روش میکرواستخراج فاز مایع- فیبر توخالی جهت استخراج، پیش تغلیظ و اندازه گیری متابولیتهای ادراری تولئن و اتیل بنزن

زمینه و هدف: نمونه های بیولوژیکی و یا نمونه هایی که از منابع محیطی گرفته می شوند، اغلب یا حاوی ترکیبات بسیارپیچیده دیگری هستند که به عنوان عوامل مزاحم در فرایند تجزیه و اندازه گیری دخالت می نمایند و یا مقادیر سم مورد نظربه قدری ناچیز است که ممکن است با قویترین دستگاه های آشکارساز نیز قابل اندازه گیری نبوده و یا با فرایندهای تجزیه وسیستم های آشکارساز ناسازگار باشند. نکته قابل توجه این است که برخی از سموم خطرناک در همان مقادیر کم دارای آثارزیانبار فیزیولوژیکی می باشند لذا ضرورت دارد که روشهای بسیار حساس و اختصاصی را بررسی و تدوین نمود تا بتوان چنینمقادیری از سموم را در نمونه به طور دقیق و واقعی اندازه گرفت. تولوئن و اتیل بنزن بعنوان حلال الی و مواد خام اولیه درتعداد زیادی از فرایندهای شیمیایی صنایع در سطح وسیعی مورد استفاده قرار می گیرند. اثرات زیانبار مواجهه با این سمومتوسط مطالعات سم شناسی و اپیدمیولوژیکی مورد تایید قرار گرفته است . در این مطالعه از یک روش جدید آماده سازینمونه برای اندازه گیری متابولیتهای تولوئن و اتیل بنزن، شامل اسید هیپوریک و اسید مندلیک در نمونه های ادرار استفادهشده است.مواد و روش ها: روش استخراجی مورد استفاده، میکرواستخراج فاز مایع توسط فیبر متخلخل است که با کروماتوگرافی مایعبا عملکرد بالا و با آشکار ساز ماوراء بنفش (HPLC –UV) تلفیق شده است. عوامل موثر بر استخراج مانند نوع حلال استخراجکننده و نوع حامل، pH فاز دهنده و گیرنده، سرعت هم زدن، دمای نمونه، اثر نمک و زمان استخراج در این تحقیق موردبررسی قرار گرفته و بهینه گردیدند. در این روش آنالیتها از 10 میلی لیتر نمونه به 1- اکتانول موجود در خلل و فرج دیواره فیبر(بعنوان فاز آلی غشایی) منتقل و سپس به 24 میکرولیتر فاز آبی داخل فیبر تو خالی استخراج گردید.نتایج: پس از استخراج این متابولیتها با شرایط بهینه فاز دهنده با pH=2 و فاز گیرنده با PH=10/5-11 ، حلال آلی 1-اکتانول، 20 % بوتیل فسفات به عنوان حامل، زمان استخراج 150 دقیقه، دمای فاز دهنده 40 درجه سانتیگراد، دور هم زن 500دور در دقیقه و اضافه کردن نمک 5/0 مول بر لیتر فاکتور پیش تغلیظ 172 و 175 و میزان بازیافت 91 % و 94 % به ترتیب جهت هیپوریک اسید و مندلیک اسید حاصل شد. محدوده خطی روش، برای اسید هیپوریک و اسید مندلیک به ترتیب درگستره 20-0/02، 10-0/02 میکروگرم بر میلی لیتر با ضرایب همبستگی 0/999-0/996 محاسبه شد. مقادیر حد تشخیص روش 009/0-0/007 میکروگرم برمیلی لیتر بدست آمد. تکرار پذیری روش، به صورت انحراف استاندارد نسبی (RSD) در یک روز کاری و در چند روز کاری متوالی به ترتیب 10/7-8/2 و 7/5-2/9 درصد حاصل شد. در انتها، روش بهینه شده فوق برای بازیابی نسبی آنالیت های مورد نظر در نمونه های ادرار گرفته شده از داوطلبین مشاغل مختلف به طور موفقیت آمیزی به کار برده شد.نتیجه گیری: نتایج نشان میدهد که روش HF-LPME یک روش حساس و دقیقی برای استخراج و تعیین مقدار متابولیتهایادراری تولوئن و اتیل بنزن است.

کلیدواژه ها:

استخراج فاز مایع ، فیبر توخالی ، پیش تغلیظ ، سه فازی ، مندلیک اسید ، هیپوریک اسید