مدلسازی پیامد و تحلیل خطرات ناشی از حریق و انفجار در مخازن گاز متان در یک جایگاه توزیع گاز طبیعی فشرده (CNG)

زمینه و هدف: یکی از مواد سوختی که اخیرا مورد توجه قرار گرفته است، گاز طبیعی فشرده می باشد. با وجود تمام مزایایشناخته شده، ذخیره سازی، حمل و نقل و استفاده از گاز طبیعی به عنوان سوخت همواره خطراتی از قبیل انفجار و آتشسوزی را با خود به همراه دارند. مطالعه حاضر با هدف مدلسازی پیامد و تحلیل خطرات ناشی از حریق و انفجار در مخازن گازمتان در یک جایگاه توزیع گاز طبیعی فشرده (CNG) انجام پذیرفت.مواد و روشها: در این مطالعه گزارش موردی و از نوع مدلسازی یک جایگاه توزیع گاز طبیعی فشرده در سال 1396 موردارزیابی قرار گرفت. طی مطالعه حاضر، با توجه به نتایج حاصل از مطالعات آنالیز مقدماتی خطر، بررسی مطالعات و حوادثگذشته و بررسی نظرات متخصصان، چهار سناریوی تخلیه، ترکیدگی فاجعه بار، آتش فورانی و انفجار در مخازن گاز متانفشرده مورد ارزیابی قرار گرفت. در ادامه هر یک از سناریوها با استفاده از نرم افزار، مدلسازی شده و پیامدهای محتمل هرکدام از سناریوها مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور واکاوی پیامد در مطالعه حاضر نیز نرم افزار PHAST.6.7 مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها : با توجه به بررسی پیامد سناریوهای مورد بررسی، دو سناریوی آتش فورانی و انفجار کامل مخازن به عنوان مخاطراتاصلی نشت گاز متان انتخاب گردید. نتایج حاصل از سناریو آتش فورانی نشان داد که بیشترین مساحت متاثر از آتش فورانیدر این سناریو مقدار 135/13 متر مربع و در اندازه نشتی 150 میلیمتر است. نتایج حاصل از مدلسازی انفجار مخازن نیز نشان داد که در فاصله 20 متری، میزان افزایش فشار حاصل از انفجار1 بار بوده (احتمال مرگ افراد در این فشار 100 درصد است)و به تدریج با افزایش فاصله از مخزن کم شده، تا جایی که در فاصله ی 400 متری به 0/01 بار می رسد که همان حریم ایمنمی باشد. همچنین مشخص گردید که در شعاع 52، 69 و 232 متری مخزن به ترتیب مقدار 0/21، 0/14 و 0/02 بار، افزایشفشار وجود دارد.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که با توجه به اینکه گاز متان، گازی قابل اشتعال و انفجار است، در صورتنشتی و آسیب مخزن و بروز حریق و انفجار، میتواند منجر به حوادث ناگواری شود. علل الخصوص در جایگاه های سوختگیری دو منظوره که علاوه بر گاز متان فشرده، بنزین نیز مورد استفاده قرار می گیرد. لذا با توجه به موارد پیش گفت و افزایشروز افزون این جایگاهها، انجام اقدامات کنترلی به منظور افزایش سطوح ایمنی در مورد مخازن گاز متان در جایگاه های سوختگیری امری ضروری می باشد.

کلیدواژه ها:

مدلسازی پیامد ، حریق ، گاز طبیعی فشرده ، نرم افزار PHAST