مدیریت کانون های توسعه و ساماندهی عشایر

در حالی که در برنامه پنجساله اول توسعه اجتماعی - اقتصادی کشور جایگاه جامعه عشایری لحاظ نشده بود طرح ساماندهی بیست هزار خانوار عشایر در برنامه پنجساله دوم پیش بینی و تصویب شده بود. تقریبا بدلیل شتاب در اجرای برنامه و فقدان بستر سازی لازم ف جریان پروژه های طرح و نیل به اهداف برنامه با دشواریها و چالش های مختلف در جریان کار مواجه بود ارزیابی چگونگی اجرا میزان تحقق اهداف ف موانع و بازدارنده ها و ... مبحثی است که در پایان برنامه از حیث تعیین کمیت ها و نیز اثرات اصلاح گرانه بر برنامه های اتی بسیار مهم می باشد. مطالعه نکات مثبت و منفی برنامه اجرا شده در قالب تجارب حاصل از نمونه های عملی و دارای مصادیق مشخص کمک بزرگی در درک واقعیت های روند کار خواهد بود بخش اول برنامه توسعه مطالعات طرح توسعه مناطق عشایری است که یافتن کانون های مناسب و مساعد و تعیین و ارائه راهبردهای اجرایی ساماندهی هدف آن می باشد مرحله دوم طرح، عملیات اجرایی ساماندهی عشایر در کانون هاست، تغییر شیوه تولید و معیشت ، فراهم کردن امکانات و زیربناهای مورد نیاز در روند معیشتی جدید در هر شکل از ساماندهی ف استراتژی های مشخص شده در طرح و حاصل اجرای مرحله اول، هدف این بخش است که در حقیقت تبدیل ذهنیت ها به عینیت است مرحله سوم ساماندهی گذر از شکل سنتی معیشت به رویکرد جدید است در قالب ساختارهای جدید حاصل از مرحله قبل فرایند پیچیده شدن تعاملات اجتماعی و اقتصادی نگرش ها و اهداف ، منجر به تغییرات کلی و حرکت در جهت خودیابی و شکوفایی استعدادها ، استفاده بهینه و مطلوبتر از منابع انسانی و طبیعی، زمان و ... حاصل بر پایه معادله هزینه - فایده بهره وری مناسب در زمینه های اجتماعی- اقتصادی است. موضوع مقاله ناظر بر روند اجرایی مرحله دوم طرح، عملیات اجرایی ساماندهای است علی رغم تلاش دست اندرکاران برنامه توسعه جامع مناطق عشایری ، دستیابی به اهداف تعریف شده در برنامه به دلیل کاستی های متعدد در زمینه منابع اعتباری ، مشارکت عشایر، عدم درک کافی و صحیح از مولفه های اجتماعی بازدارنده ، نبود طرح عملیاتی مشخص ، مشکلات قانونی و ناهماهنگی های بین بخشی و ... عملا با دشواری صورت گرفت. امکانات ، سرمایه گذاری و مشارکت سهم عشایر و نیز مبانی فرهنگی که توجه به آنها طی کار بسیار مهم بود. خود را نشان داد و نمود یافت اتخاذ تدابیر مناسب در مواجهه با آنها و پیشبرد امور و مهار و جهت دهی به واکنش ها و حرکت ها امری مهم و نکته ای مستلزم توانمندی خاص خود که تبلور یافت. صرفنظر از مشکلات برنامه پنجساله دوم در مقوله طرح ساماندهی عشایر، مدیریت کانون های توسعه (مرحله دوم طرح) در تعیین اهداف ، الگوی مناسب ساماندهی ، روند اجرای پروژه ها مبتنی بر آزمون و خطا ، عدم همکاری مطلوب دستگاه های اجرایی مرتبط ، مشارکت عشایر، نگرش سیاه و سفید به بخش های مختلف ، خلا های حقوقی و نبود دستورالعمل های مناسب و قانونی و اجرایی ، فقدان طرح های پیش تهیه شده کامل و ... با کاستی های اساسی مواجه بود.

کلیدواژه ها:

برنامه های توسعه ، کانون ها ، ساماندهی ، معیشت سنتی ، نارسایی ها ، مشارکت و هماهنگی