بررسی خصوصیات انواع سورفاکتانت های میکروبی و کاربرد آن در صنایع مواد غذایی

در زمینه فیزیولوژی میکروبی و ژنتیک میکروارگانیسم های کنترل شده برای کاربرد در صنعت مواد غذایی تحقیقات زیادی انجام شده است. سورفاکتانت ها دسته ای از مولکول های قطبی هستند که دارای دو بخش هیدروفیلیک و هیدروفوبیک می باشند که معمولاً در حد فاصل دو فاز با قطبیت متفاوت مانند روغن/آب یا هوا/آب واقع می شوند. این ویژگی،سورفاکتانت ها را قادر به کاهش کشش سطحی و بین سطحی مایعات می نماید و سبب تشکیل میکروامولسیون می گردد. افزایش نگرانی از آلودگی محیط زیست به دلیل استفاده از سورفکتانت های شیمیایی باعث توجه به ترکیبات فعال سطحی مشتق شده از میکروب، به علت سمیت پایین و قابلیت زیست تخریب پذیر بودن آنها شده است. انواع بسیاری ازبیوسورفکتانت های تولید شده توسط میکروارگانیسم ها، شامل گلیکولیپیدها (شامل رامنولیپیدها، سوفورولیپیدها، ترهالولیپیدها)، لیپوپروتئینها و لیپوپپتیدها، اسیدهای چرب، فسفولیپیدها و بیوسورفکتانت های پلیمری وجود دارد. ویژگی متمایز اصلی سورفکتانت های میکروبی که می تواند برای فرایند های مواد غذایی جذاب باشد مربوط است به فعالیت های سطحی آنها،تحمل pH، دما و قدرت یونی ، قابلیت تجزیه بیولوژیکی،سمیت پایین،امولسیون کنندگی و توانایی ضد امولسیونی و فعالیت ضد میکروبی می باشد. کاربرد بیوسورفکتانت ها شامل پزشکی ، لوازم آرایشی و بهداشتی وغذایی، بهبود بازیافت میکروبی نفت و زیست پالایش و... می باشد. مثلا بیوسورفکتانت های رامنولیپید تولید شده بوسیله 129- Pseudomonas aeruginosa DS10 کاربردهای قابل توجهی در زیست پالایی هیدرو کربن ها در گازوئیل ریخته شده به خاک نشان داده است.معمولاً بیوسورفکتانت ها در صنایع غذایی به عنوان افزودنی مواد غذایی(امولسیفایر) بکار گرفته می شوند که در تولید لستین و مشتقات آن ، استر های اسید چرب شامل گلیسرول سوربیتان یا اتیلن گلیکولاقدامات کاربردی انجام شده است. همچنین در این مقاله به بررسی امکان سنجی تولید این دسته از مواد سازگار با محیط زیست با استفاده از ضایعات حاصل از کشاورزی و محصولات جانبی در صنایع غذایی و محاسن و موانع استفاده از بیوسورفکتانت ها پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

بیو سورفاکتانت ، صنایع غذایی ، امولسیفایر