مدیریت سنتی منابع آب در منطقه سیستان

در پژوهش حاضر ابتدا به تشریح موقعیت جغرافیایی سیستان، مجموعه تالابی هامون، رود هیرمند، شبکه آبیاریسیستان قبل از انقلاب و نیز قرارداد رژیم حقوقی آبی رود هیرمند بین ایران و افغانستان پرداخته شد، سپس درخصوص نظام آبیاری سنتی سیستان به تفصیل بحث شد و پاره ای اصطلاحات کاربردی مانند سرآبیار، میراب،پاگو، حشر و اور توضیح داده شد و در انتها ، نحوه ی آبیاری به شیوه ی سنتی، اوضاع اجتماعی روستا ها درگدشته و مالکیت زمین و تأثیرات آنها بر نحوه ی مدیریت آبیاری و موضوعات مرتبط همچون حق آبه و مکانیسملایروبی انهار و وضعیت شبکه ی آبیاری بررسی گردید . نتایج حاصله نشان داد که اگرچه در گذشته کمبودامکانات وجود داشت و امور آبیاری بویژه عملیات لایروبی با سختی و مشقت فراوانی انجام میشد ولی تواناییبالای مدیران آن برهه در ایجاد انگیزش میان روستاییان و استفاده کارا از پتانسیلهای موجود، تشکیلاتی منسجمپدید آورده بود که امروزه مبنای ارزشمندی برای مطالعه و استفادهی مدیران فعلی می تواند باشد .

کلیدواژه ها:

آبیاری سنتی ، تالاب هامون ، آبیار ، میراب ، لایروبی