سیر تاریخی مدیریت توسعه روستایی و نظریات مشارکت در ایران

نیاز به فرضیه ای جدید جهت رفع مشکلاتی که جوامع روستایی در ارتباط با مدیریت مشارکتی با آن مواجه هستند و با توجه بهمباحث مطرح در توسعه پایدار و انطباق آن با شرایط و واقعیت های امروزی مناطق روستایی بیش از پیش احساس می شود. تحقیقحاضر به بررسی سیر تار یخی مدیریت توسعه روستایی با توجه به جایگاه مشارکت و نظریات غالب در آنها از دوره قبل از انقلابمشروطیت تا بعد از انقلاب اسلامی با روش اسنادی و کتابخانه ای پرداخته است. نتایج حاصله بیانگر این بود که در قبل از انقلاباسلامی مدیریت روستایی بیرونی و بر اساس نظریه برنامه ریزی عقلانی غیرمشارکتی در چارچوب نظریه نوسازی از بالا به پایین بهصورت دستوری و بخشی بود. بعد از انقلاب هم مدیریت توسعه روستایی در چارچوب نظریه نوسازی در جهت مشارکت و اصل عدمتمرکز با واگذاری برخی اختیارات و فعالیت های اجرایی دستگاههای دولتی به نهادهای غیر دولتی بود. با این وجود نهادهای مشارکتیاز الگوی مشارکتی به صورت هدایت شده از بالا به پایین پیروی می کردند لذا مشارکت محدود به اجرا شد و در تصمیم گیری، نظارتو برخورداری از منافع آن جایگاه چندانی نداشت. لذا طی چند سال اخیر با بهره گیری از تجارب دوره های گذشته در ارتباط باپیامدهای منفی برنامه ریزی متمرکز، دولت سعی کرد حضور مردم را در تصمیم گیری ها و برنامه ریزی ها پررنگ تر نماید که از اثراتآن می توان همکاری و حضور فعال مردم با شوراهای اسلامی و دهیاران را در امور روستا و در مراحل مختلف برنامه ریزی روستاییمشاهده کرد.

کلیدواژه ها:

مشارکت ، مدیریت روستایی ، توسعه روستایی ، نظریات مشارکت ، توسعه مشارکتی