عملکرد لرزه ای گنبدهای دارای معماری برگ خرمایی

در این مقاله رابط. بین مرمت و مقاوم سازی بناهای تاریخی که پس از رخداد بحران هایی مانند زلزله دچار آسیب شده اند مورد بررسی قرار میگیرد. در 11 فروردین 1385 مجموعه ای از زلزله ها که بزرگای بزرگترینشان 6 ریشتر بود مناطقی از جنوب غرب ایران را که شامل شهرها و روستاهای اطراف بروجرد در استان لرستان می شد به لرزه درآورد. تکان های ناشی از این زلزله ها باعث تخریبهای گسترده ای در این مناطق گشت و نزدیک به 40 اثر فرهنگی شامل گنبد مقبرة امامزاده جعفر دچار آسیب شدند. معماری این اثر همانند سایر مقبره های واقع در استان های جنوبی ایران در زمان سلجوقیان از نوع برگ خرمایی است. مهمترین آسیبی که در این بنا مشاهده شد، ریزش گنبد می باشد. اتصال ضعیف قطعات الحاقی در زمان بازسازی و بزرگتر بودن بزرگا و شدت زلزل. دشت سیلاخور در یک جهت نسبت به جهت متعامد، ازعوامل ایجاد تخریبها در سازة مقبره می باشند. در مرمت و بهسازی لرزه ای این بنا و نیز الحاق قطعات مختلف و اتصالات آن نکات لرزه ای رعایت نشده بودند، به همین دلیل در زمان زلزله این قطعات و اتصالات مقاومت خود را از دست دادند. بازسازی گنبدهای این امامزاده کار دشواری است و باید آجرها با دقت و استحکام مناسب بازسازی شوند. در این مراحل موارد مهم ایجاد ارتباط بین مرمت و مقاوم سازی نیز باید مورد توجه قرار گیرند. روش پیشنهادی جهت تکمیل یک پروژة بهسازی لرزه ای شامل 8 بخش می باشد به گونه ای که انجام یک فرایند تکراری بین دستورهای گیرندة اطلاعات، رفتار سازه، عیب یابی و ایمنی لازم است.

کلیدواژه ها:

بازسازی ، مقاوم سازی ، گنبد مقبرة امامزاده جعفر ، گنبدهای برگ خرمایی