اصول و مبانی حیاط در فرهنگ معماری ایرانی

حیاط در فرهنگ ایرانی به عنوان نشانی از طبیعت و تصویری زمینی از مفهوم باغ آسمانی در تاریخ معماری این سر زمین معنی شده و تجلی پیدا کرده است.که مفهومی کاملا متفاوت با فرهنگ غربی دارد .حیاط نماد کوچکی از باغ ایرانی است. حیاط در این فرهنگ با اعتقادات و ارزشها مرتبط می شود و اصل درونگرایی براین اساس شکل می گیرد. حیاط فضایی است که با ایجاد امنیت روحی ، آرامش فکری و آسایش جسمی و رسالتی عمیق در سیر سلوک و تکاملی انسان ایفای نقش می کند . حیاط با نظم هندسی خاص به عنوان عنصری مرکزی و سازمان دهنده وباشیوه ای منطقی همه ی فضاهای اطراف خود را با نظمی بی بدیل سامان دهی می کند. حیاط در دانشی تجربی با استفادهی بهینه از اقلیم و طبیعت در جهت توسعه ی پایدار گام بر می دارد . این تحقیق در پاسخگویی به این سوال است که اولا مفهوم حیاط از چه ریشه ای نشات گرفته و مشتقات آن چیست ثانیا حیاط در کاربری های متفاوت چه نقشی ایفا می کند و چه اصول و معانی و مبانی بر آن مترتب می شود حیاط هر چند عنصر مشترک بناهایی با عملکرد های متنوع (مذهبی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی) است ولی از مهمترین و اصلی ترین عنصر وحدت دهندهی معماری محسوب میشود و اصول ثابت و در عین حال پویای آن توانسته، مصادیق فراوان ، متعدد و متنوعی را به منصهی ظهور رساند و رمز ماندگاری آن تبعیت از اصول بی زمان و بی مکان آن می باشد که متخذ از ارزشها ، اعتقادات ، احکام و تجربیات است. و شایان تامل است که حیاط در کاربریهای مختلف معانی متفاوتی دارد . هدف از این تحقیق استمرار اصولی است که در زمان حال نیز با توجه به گسترش ساخت و سازها و با عملکردهای مختلف بخصوص در طرحهای ویلایی و مجتمع ها، بخصوص مجتمع های مسکونی ، می توان این اصول را به تناسب مورد استفاده قرار داد ، باشد که هویت های فراموش شده دوباره احیاء گردد و حیاتی نو با اصولی پایدار در توسعه فضای زیست پدید آورد .

کلیدواژه ها:

حیاط ، معانی ، مبانی ، اصول ، معماری