بررسی فقهی و حقوقی حتک حرمت در اسلام

در نظر اسلام، انسان دارای مقام و ارزش والایی است تا آنجا که خداوند مقام خلیفه الهی و سروری موجودات زمین و آسمان را برای او فراهم ساخته است. از این رو بر انسان لازم است که با رعایت شئونات انسانی از این امانت الهی به خوبی نگهداری کند. گروهی از انسان ها به واسطه برخی از نابسامانیهای اخلاقی، حرمت میان خویش را رعایت نکرده و به تخریب شخصیت یکدیگر می پردازند. پیشرفت روزافزون علمی و فنی دنیای نوین نیز به ویژه در عرصه رسانه های همگانی موجب شده تا حرمت افراد روز به روز مورد تهدید بیشتری قرار گیرد. جرایمی چون هتک حرمت، گاهی جسم انسان و گاهی حرمت و حیثیت او را نشانه می گیرند. تاکنون این جرایم که علیه حیثیت معنوی اشخاص واقع می شوند، کمتر مورد توجه قرار گرفته اند، حال آنکه شناخت و مبارزه با آنها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. حیثیت معنوی اشخاص چه حقیقی و چه حقوقی بدون شک نیاز به حمایت همه جانبه از طرف حکومت دارد، لذا یکی از وظایف حکومت و مردم حفظ این آرامش و جلوگیری از ارتکاب جرم علیه این شان مهم زندگی انسان هاست. قانون گذار باید با وضع قوانین جامع و تطبیق این موارد با قانون، صدمات ناشی از این پدیده مخرب اجتماعی را کم کند. جنبه نوآوری این پژوهش طرح قاعده فقهی به نام «قاعده عدم جواز هتک حرمت انسان» است که در مسایل مستحدثه چون شبیه سازی و ... می تواند کاربرد موثری داشته باشد. هتک حرمت از حیث پیشینه، یک عنوان عام و فراگیر است که مصادیق زیادی در مباحث حدود و تعزیرات کتابهای فقهی و حقوقی دارد و فقهای بزرگوار در آثارشان به آن پرداخته اند. اما امروزه با توجه به مصادیق جدید هتک حرمت، کمتر کتاب یا رساله ای را می توان یافت که عنوان عام «هتک حرمت» را در حقوق با توجه به شرایط زمان و مکان و پیشرفت تکنولوژی و وسایل ارتباطی، مورد بررسی قرار باشند.

کلیدواژه ها:

حرمت ، کرامت ، هتک ، سب ، قذف ، افترا