جایگاه مهندسی ارزش در مدیریت طرح های عمران شهری (نمونه موردی مهندسی ارزش نماسازی تونل رسالت تهران)

سالانه هزاران میلیارد صرف هزینه ساخت و ساز طرحهای عمران شامل احداث بزرگراهها، پلها و تونلها نمی شود ولی هرگاه صحبت از صرف چندین میلیون هزینه مطالعات و راه یابی و چاره جویی و مدیریت در بهره برداری می شود صورت مسئله محو می گردد. بیشتر اوقات مدیران با کارفیزیکی و فعالیتهای قابل مشاهده در کشور ما ارزیابی می شوند و عملکرد هر کس که بیشتر ساختمان بسازد و بزرگراه احداث کند مثبت تر ارزیابی می شود اما متولی یک سیستم اگر کار نرم افزاری انجام دهد که در نتیجه آن به تولیدات حاصل از پروژه های در دست اجرا تاثیر قابل ملاحظه ایی بگذارد چندان مورد توجه قرار نمی گیرد. طرح های عمران شهری با هزینه های هنگفت در کشورهای مختلف ساخته می شوند و هم اکنون مشخص شده که اجرای برخی از این پروژه ها بطور نسبی و یا حتی کامل با موفقیت همراه نبوده و گاها ضررهای جبران ناپذیری پس از احداث این پروژه ها به محیط زیست وارد شده است. شاید علت این امر، پیچیدگیهای مربوط به پروژه ها و یا سایر پدیده های اقتصادی و اجتماعی باشد که به علت دشواری تحلیل عواملی و یا طولانی شدن زمان مطالعات، که عیوب و علاج بخشی آن نیز از دست رفته است. در حال حاضر تصمیم گیرندگان امر با مهندسی ارزش می تواند از شروع مطالعات تا تکمیل فرآیند طراحی، ساخت ، بهره برداری و نگهداری بعنوان ابزاری کارا سود ببرند و با نتایج آن به قسمتی از چالشها و پیچیدگی های طرح فائق آیند. مهندسی ارزش یک روش تجربه شده در مدیریت است که از یک رویکرد سامان یافت برخوردار است مهندسی ارزش ساز و کاری سیستماتیک و مشارکتی برای تحلیل عملکرد، سیستمها، با هدف دستیابی به عملکرد مطلوب با حداقل هزینه ها برخوردار است. در این مقاله سعی گردیده علاوه بر معرفی مختصر مفاهیم و فرآیند اجرائی مهندسی ارزش، روشهای شناخته شده و متداول ارزیابی عملکرد پروژه ها و به لحاظ متدولوژی و راهکاریی مقایسه و همسوئی آن با مهندسی ارزش (که هدف اصلی مقاله می باشد) در بهبود طرح ها و پروژه ها مورد بررسی قرار گیرد و نمونه ای از پروژه های شهری که در ایران با این روش تحلیل شده را تشریح و نتیجه گیری شود که با اعمال مهندسی ارزش (شامل مراحل انتخاب، بررسی اطلاعات، هم اندیشی، ارزیابی، بسط و توسعه، ارائه ، اجرا) در مقاطع زمانی مناسب که در این مقاله تبیین شده آیا میتوان انتظار داشت که با صرف حداقل هزینه به اهداف پروژه نائل آمد و از کارآمدی سرمایه گذاری در بخش مدیریت طرح های عمرانی که خود چالش اساسی برنامه های توسعه بخصوص در کشورهای جهان سوم، اطمینان بیشتری حاصل کرد تا تصمیم گیرندگان و دست اندرکاران طرح های عمرانی باور نمایند که با وجود اطمینان از دقت عمل طراحان باز هم امکان صرفه جوئی در هزینه ها وجود دارد و می توان با کاربرد راهکارهای خلاقانه و نوآوری در فرایند طراحی و ساخت از هزینه های اضافی و تحمیلی کاست.

کلیدواژه ها:

مهندسی ارزش ، تحلیل ارزش ، مدیریت ارزش ، شاخص ارزش ، مدیریت طرح های عمرانی