بررسی اثرات ناشی از فعالیت های انسانی و تغییرات آب وهوایی بر کاهش جریانات سطحی رودخانه های واقع در حوضه آبریزکرمان

با توجه به نیاز روزافزون بشر، توسعه بهره برداری از منابع آب موجود استان کرمان جهت تامین آب شرب به دلیل کاهش باران، عدم تغذیه مناسب آبخوانها و کاهش جریانات سطحی با محدودیت شدیدی مواجه است. لذا با بررسی آمار ایستگاه های موجود در منطقه می تواند علل انسانی و اقلیمی موثر بر میزان جریانات سطحی را شناسایی نماید. در این تحقیق، تعدادی از ایستگاه های هیدرومتری و باران سنجی واقع در سطح حوضه های آبریز استان کرمان انتخاب شد. با توجه به آمار موجود ایستگاه ها، دو دوره بلند مدت 45 ساله 1345 -90 و کوتاه مدت 1380-90 به عنوان دوره های شاخص آماری به منظور تعیین درصد کاهش بارندگی و آبدهی ایستگاه های مورد مطالعه در دوره کوتاه مدت 10 ساله نسبت به دوره بلند مدت 45 ساله، مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفته و درصد کاهش هر کدام از ایستگاه ها مشخص گردید. سپس به منظور بررسی اثرات تغییراقلیم بر کیفیت منابع آب استان، از نتایج آنالیز شیمیائی آب زیرزمینی منابع انتخابی استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان می دهد میانگین بارندگی 45 ساله نسبت به 10 ساله اخیر در حوضه های آبریز استان کاهشی برابر با 14,6% داشته است در حالیکه میانگین درصد تغییرات آبدهی سالانه در دوره های مشابه در ایستگاه های هیدرومتری 55,5% کاهش را در سطح استان کرمان نشان میدهد، که این میزان اختلافات نشانگر عدم امکان بازگشت، به شرایط متوسط درازمدت آبدهی میباشد. علاوه بر تاثیر چشمگیر تغییراقلیم بر کمیت آبدهی رودخانه های استان، بررسی کموگراف (شوری آب) در چندین دشت از محدوده های مطالعاتی، حاکی از کاهش کیفیت منابع آب زیر زمینی و افزایش شوری آب به دلیل عدم تغذیه مناسب سفره ها بواسطه کاهش بارش و جریانات سطحی وعدم تغذیه مناسب و برداشت بیش از توان دینامیکی سفره می باشد. عدم تولید جریان سطحی سبب کاهش تغذیه مناسب آب های زیر زمینی که از منابع مهم تامین آب شرب و کشاورزی می باشد، می گردد. لذا باید با پذیرش کاهش میزان منابع آب تجدید پذیر استان، به عنوان یکی از حوزه های حیاتی، در صرفه جویی و استفاده بهینه از آب، در تمامی بخش های مصرف و تغییر الگوی مصرفی فعلی، گامی اساسی در جهت کاهش صدمات جبران ناپذیر تغییر اقلیم برداریم.

کلیدواژه ها:

تغییر اقلیم ، فعالیت های انسانی ، حوضه آبریز ، کاهش جریانات سطحی.