بررسی اثر تجمیع چاه های کشاورزی مجاز و غیر مجاز بر حوزه منابع آب زیرزمینی دشت فهرج در استان کرمان

منابع آب زیرزمینی دومین منبع آب شیرین موجود در جهان به شمار میروند. در دشت فهرج در استان کرمان بحران خشکسالی، تعداد زیاد چاه ها ، برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی و راندمان پایین آبیاری منجر به افت شدید سفره های آب زیرزمینی و تشدید بحران کم آبی شده است. در این تحقیق به بررسی سطح زیر کشت موجود و نوع کشت و محصول موجود و در نهایت محاسبه اب مورد نیازآن اقدام گردید. پس از بررسیهای انجام شده مشخص گردید اگر منطقه به چهار بخش تقسیم و برای هر بخش اثرات کاهش سطح زیرکشت تجمیع چاه های کشاورزی و اجرای آبیاری تحت فشار، منبع آب زیرزمینی دشت به تعادل خواهد رسید. نتایج نشان میدهد در بخش اول در صورت صرفه جویی با اجرای آبیاری تحت فشار سطح آب به میزان 16 میلیمتر در ماه عدم کاهش خواهد داشت، و در صورت %20 کاهش سطح زیر کشت داشته باشیم عدم کاهش سطح اب به میزان 23 میلیمتر در ماه خواهد شد که تقریبا سطح اب زیر زمینی به تعادل خواهد رسید. در بخش دوم این میزان به 14 میلیمتر در ماه عدم کاهش، و در صورت %8 کاهش سطح زیر کشت ، عدم کاهش سطح اب به میزان 20 میلیمتر در ماه خواهد رسیدکه تقریبا سطح اب زیر زمینی به تعادل خواهد رسید. در بخش سوم در صورت تغییر روش به آبیاری تحت فشار عدم افت سطح آب 15 میلیمتر در ماه، و در صورت % 12,5 کاهش سطح زیر کشت عدم کاهش سطح اب 21 میلیمتر خواهد شد، که تقریبا سطح اب زیر زمینی به تعادل خواهد رسید. در بخش چهارم تغییر روش به آبیاری تحت فشار میزان 13 میلیمتر در ماه عدم کاهش خواهد داشت، و نیازی به کاهش سطح زیر کشت نخواهد داشت که تقریبا سطح اب زیر زمینی به تعادل برسد. نتایج تحقیق نشان میدهد که بر اثر تجمیع چاه ها تعداد 757 حلقه چاه کشاورزی به 109 حلقه چاه کاهش یافت و تغییرات سطح آب زیرزمینی برای مدت 9 سال آینده (1405-1396) پیشبینی و در صورت اجرای طرح فوق منبع آب زیرزمینی به تعادل نسبی خواهد رسید.

کلیدواژه ها:

آبهای زیرزمینی ، تجمیع چاه های کشاورزی ، آبیاری تحت فشار ، فهرج .