کنترل بحران آب در مناطق سردسیر با بهبود دوام پوشش بتنی کانال های آبیاری (مطالعه موردی در دشت رزن)

بررسی ها بیانگر این است که در مناطق سردسیر در صورتی که پوشش بتنی کانال های آبیاری از دوام لازم برخوردار نباشد، علی رغم مقاومت فشاری بالا، در مدت کوتاهی پوشش بتنی تخریب شده و منجر به 30% تلفات آب و هدر رفتن سرمایه خواهدشد. در این پژوهش اقدام به ارزیابی کیفیت دوام پوشش بتنی کانال حکان در دشت رزن در استان همدان گردیده است. آزمایش صحرائی شامل ۱۸ مورد مغزه گیری از نقاط مختلف کانال ها و ثبت مشخصات و کیفیت ظاهری آنها می باشد. آزمایش های آزمایشگاهی شامل: تعیین چگالی، جذب آب اولیه، جذب آب نهائی و تعیین عمق نفوذ آب بر روی مغزه های تهیه شده از بتن سخت شده پوشش کانال ها میباشد. نتایج نشان داد که مقادیر چگالی، جذب آب اولیه، جذب آب نهائی و عمق نفوذ آب متوسط در نمونه های بتنی تهیه شده از کانال های مورد مطالعه به ترتیب برابر با 2/1 گرم بر سانتیمترمکعب، 6/1%، 7/9% 81 میلیمتر می باشد. مقدار استانداردهای تجویزی برای پوشش بتنی با دوام در مقابل ذوب و یخبندان به ترتیب 2/4 گرم بر سانتیمتر مکعب، 2%، 5%، 30 میلیمتر میباشد. با مقایسه نتایج اندازه گیری شده و استاندارد تجویزی ملاحظه میگردد که مقدار متوسط چگالی نمونه های مورد آزمایش 15% کمتر از حداقل استاندارد تجویزی و جذب آب اولیه، جذب آب نهائی و عمق نفوذ آب به ترتیب ۳ برابر، 1/6 برابر و 2/7 برابر بیشتر از حداکثر استاندارد تجویزی می باشند. با توجه به کیفیت دوام پائین پوشش بتنی کانال های آبیاری مورد مطالعه، نمیتوان آنها را به عنوان یک پوشش مستحکم در طول عمر خدمت رسانی به حساب آورد. این مسئله در بخش هایی از کانال های مورد مطالعه اتفاق افتاده و منجر به ترک خوردگی و تخریب پوشش بتنی و تلفات شدید انتقال آب گردیده است.

کلیدواژه ها:

استانداردهای دوام ، پوشش بتنی ، دشت رزن ، کانال های آبیاری ، بحران آب