مدیریت منابع آب در مقیاس محلی با استفاده از سد زیرزمینی

امروزه دسترسی به منابع آب یکی از مهمترین چالش های دولتها و ملتها است، چرا که با افزایش جمعیت وفعالیت انسانها مصرف آب نیز زیادتر می شود. این در حالیست که مقدار آب کره زمین ثابت بوده وبا توجه به رشدجمعیت نیاز و وابستگی انسان به آب روز به روز در حال افزایش می باشد. بدلیل نیاز روز افزون به آب و عدم دسترسی به منابع تامین کننده آن ، حفظ ، استفاده و مدیریت صحیح منابع آبی موجود ضروری به نظر می رسد. منابع آبی قابلاستفاده شامل منابع آب سطحی و زیرزمینی است. از آنجا که کشور ما در منطقه خشک و نیمه خشک جهان قرار گرفته و از نظر بارندگی سالیانه وضعیت مطلوبی ندارد برای تامین نیاز آبی با استفاده از آبهای سطحی نیز با مشکلاتیاز جمله کم آبی و خشکسالیهای متمادی مواجه هستیم. از این رو توجه خاص به منابع آبی زیرزمینی و یافتن و کاربردروشهای نوین حفظ، حراست و بهره برداری از این ذخایر آبی ضروری به نظر می رسد، یکی از راهکارهای مناسب برای رفع و مدیریت کم آبی در مناطق خشک و نیمه خشک احداث سد زیر زمینی بر روی خشکه رودهاست. سدهایزیرزمینی سازه هایی هستند که جریان های زیرقشری و یا آبهای زیرزمینی را مسدود نموده و سبب ایجاد ذخایر آبی در زیر زمین می شوند. فواید اصلی ذخیره آب در این سدها کاهش تبخیر و خطر آلودگی، پایداری سازه ای بسیار بالا،عدم وجود تهدید برای ساکنین و ابنیه پایین دست سد، هزینه پایین ساخت، استفاده از منابع آب تجدیدپذیر )استفاده از آبهای زیرزمینی کم عمق(، عدم تغییر کاربری اراضی و اکوسیستم موجود می باشد. مهمترین مشکل در احداث سد زیرزمینی، تعیین مناطق مناسب برای توسعه و ایجاد این سدها می باشد که این مشکلات ناشی از فقدان معیارهایمناسب و عوامل مختلف فیزیکی و اقتصادی اجتماعی موثر در تصمیم گیری پیرامون تناسب محلهای مورد نظر می – باشند . در این مقاله به بررسی سد های زیرزمینی و مکان یابی آنها با استفاده از روشهای سنجش از دور و سیستماطلاعات جغرافیایی و اولویت بندی محورهای مناسب احداث سد با روش SAHP در حوزه پیشکوه ، شهرستان تفت ، استان یزد پرداخته شده است

کلیدواژه ها:

آب زیرزمینی ، سد زیرزمینی ، سنجش از دور ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، SAHP