هزینه بلندمدت تأمین برق صنایع انرژی بر و تجهیزات کم بازده از نگاه ملی

از سال 2000 تا 2006 بهای فراورده های نفتی و گـاز طبیعـی در دنیا حدود 4 تا 6 برابر شده و سودآوری صـنایع انـرژی بـر نسبت به دیگر فعالیت های اقتصادی، بیش از پیش کاهش یافته است . یکی از چالش هـای آتـی صـنعت بـرق کشـور، برنامـه توسعه صـنایع بسـیار انـرژی بـر آلـومینیم و سـیمان و صـنایع انرژی بر پتروشـیمی و فـولاد و نیـز ادامـه رونـد تـامین بـرق تجهیزات کم بـازده ماننـد الکتروموتورهـای کشـاورزی اسـت . پیش فرض نادرست این برنامه ها، وجود منابع ارزان انـرژی در کشور است . ولی لحاظ نمودن ارزش واقعی گاز طبیعی بـرای ایران، محاسبات هزینه انـرژی و تـوان الکتریکـی را دگرگـون می کند . درسال 2006 ارزش صادراتی هرمترمکعب گـاز طبیعـی و یا ارزش افزوده هر مترمکعب گازتزریقی به چاه هـای نفـت حدود 2000 ریال برآورد شده، ازاین رو ارزش ملی تـامین هـر کیلووات ساعت حدود 1200 ریال است . ازسوی دیگر برمبنای هزینه های احداث و نگهداری تاسیسات تولید برق و پـالایش گاز، در طول عمر سی ساله تجهیزات، ارزش حال هر کیلووات توان الکتریکی حدود 5000 دلار یعنـی ده برابـر هزینـه اولیـه احداث نیروگاه می باشـد . اهمیـت فزاینـده آثـار تـورمی ایـن سرمایه گذاری های کم اشتغال زا نیز بـه جـای خـود قابـل تامـل است .درهرحال منافع ملی عدم توسعه صنایع انرژی بر یا بهینه سازی مصارف الکتریکی، بسـیار پررنـگ تـر از منـافع صـنعت بـرق می باشد، ازاین رو اگر رویکـرد ملـی بـرای بررسـی و اصـلاح روند وجود نداشته باشد، به طریق اولـی نمـی تـوان از صـنعت برق، متقاضیان و مشترکین توقعی داشت . به عنوان نمونـه ای از فاصله زیاد بازگشت سرمایه ، از دیدگاه ملی بازگشت سـر مایه روش های کم هزینه و پر هزینه بهینه سـازی درحـد چنـدماه تـا یک سال و هزینه آن به ترتیب حدود 100 و 10 مرتبه کمتـر از هزینه ظرفیت سازی سمت تولید است، اما از دیدگاه مشترکین کشــاورزی، بازگشــت ســرمایه 20 ســال خواهــدبود . پتانســیل بهینــه ســازی متناســب بــا %25 مصــرف بــرق کشــور، حــدود ده هزارمگاوات ظرفیت نیروگـاه و 75 میلیـون مترمکعـب گـاز درروز، ظرفیت پالایشگاه می باشد

کلیدواژه ها:

انرژی بر ، کیلووات ، کیلووات ساعت ، ارزش حال ، بازگشت سرمایه