مردم سالاری دینی و تمدن نوین اسلامی

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 654

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

NEICC03_021

تاریخ نمایه سازی: 1 دی 1397

چکیده مقاله:

مایه اصلی تمدن اسلامی، دین اسلام است. بعثت مبداء تمدن اسلامی و نزول تدریجی قرآن کریم، اخلاق و سیره عملی نبی اکرم(ص) و سنتهای اجتماعی و مدنی که از ناحیه آن حضرت بنیان نهاده شده است از عناصر سازنده بنیادهای تمدن اسلامی است که برای امت به میراث گذاشته شده است مسلمین صدر اسلام با اهتمام وصف ناپذیری ضمن پذیرش تعلیمات اسلامی در نهادینه سازی تمدنی که رسول اکرم(ص) در مقام ساخت آن بوده اند مشارکت جستند جایگاه برجسته مردم در تعیین سرنوشت خویش از سنت های اجتماعی و مدنی و از مولفه های تمدن اسلامی است که نبی اکرم بنیان نهاده اند. از طرف دیگر در جهان معاصر و در الگوی مدنی حاکم بر جوامع غربی، مردم سالاری مبتنی بر مبانی آنان از آموزه های تمدنی تاثیر گذار بر جوامع دیگر بشمار می آید. از این رو، تبیین مردم سالاری مبتنی بر الگوی اسلامی حاکمیت مردم بر سرنوشت اجتماعی، برای بدست دادن تمدن نوین اسلامی اجتناب ناپذیر است. در آموزه های اسلامی، حاکمیت مطلق بر جهان و انسان از آن خداست و هم او انسان را بر سرنوشت اجتماعی خویش حاکم ساخته است، حاکمیت بر سرنوشت اجتماعی از جمله حقوق بنیادین انسانی است که هیچ کس نمیتواند این حق خداداد را از انسان سلب کند یا در خدمت منافع فرد یا گروهی خاص قرار دهد. مردم این حق خداداد را بر اساس اصول، احکام اسلامی و مقاصد دینی اعمال میکنند. از این رو، به حاکمیت مردم بر سرنوشت اجتماعی خویش که مبتنی بر اصول و مقاصد دینی عنیت میپذیرد، مردمسالاری دینی اطلاق میگردد. مردم سالاری دینی وقتی محقق میشود که مردمی با جهان بینی الهی و رویکرد عدالت ورزانه به منظور احیای اصول و مقاصد دینی نسبت به تاسیس نظام سیاسی و اجتماعی مبادرت نمایند و ضمن انتخاب انسان واجد شرایط امامت ورهبری و پذیرش هدایت معنوی و اجتماعی وی، نسبت به اعمال حق حاکمیت اجتماعی مبتنی بر بیعتو شورا، مشارکت فعال و فراگیر داشته باشند و بر اعمال حاکمیتی باستناد امر به معروف و نهی از منکرو النصیحه علی الایمه المسلمین، نظارت و از حقوق اساسی و آزادیهای مدنی آحاد ملت حمایت کنند. مردم سالاری دینی از مهمترین مولفه های الگوی تمدن اسلامی بشمارمیآید مهندسی و نهادینه سازی مردم سالاری دینی، مبداء تمدن نوین اسلامی و مدخل اثبات کارآمدی الگوی دینی حاکمیت در جهان معاصر برای مسلمانان است.

نویسندگان

سیدابوالقاسم نقیبی

دانشیار دانشگاه شهید مطهری