تحلیل سینوپتیکی رخداد بارش شدید 9 فروردین 1376 در استان خوزستان و پهنه بندی آن با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی

بیشتر مناطق ایران از بلای محیطی سیل آسیبپذیر هستند. از جمله عوامل مهم این آسیبپذیری، رخداد بارشهای شدید و ناهمواریها است. با اینکه فراوانی منابع آب و خاک، جنوب غرب ایران را به یکی از قطبهای کشاورزی ایران تبدیل کرده است، ولی بارشهای شدید بر آسیب پذیری منابع طبیعی، به ویژه منابع خاک، افزوده است. در این پژوهش با تهیه و بررسی داده های روزانهی بارش 12 ایستگاه سینوپتیک مستقر در استان خوزستان مربوط به سال 1997 میلادی با رویکرد محیطی- گردشی استفاده شده است. پس از تجزیه و تحلیل داده ها روز مورد نظر که دارای بارش فراگیر و شدید که حداقل در 50 درصد از ایستگاههای مورد مطالعه بارش 24 ساعته 30 میلیمتر و بالاتر رخ داده باشد انتخاب شد . برای بررسی و تحلیل سامانه های جوی مؤثر بر بارشهای شدید، از نقشه های فشار روزانه ترازهای متفاوت تروپوسفر (ارتفاع ژئوپتانسیل لایه های 700، 850 هکتوپاسکال و تراز متوسط دریا)، نقشه های نم ویژه تراز 1000 هکتوپاسکال، نقشه امگا (سر عت عمودی) تراز 700 هکتوپاسکال استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل نقشه های سینوپتیکی در روز مورد نظر نشان داد که ناوه ای عمیق در غرب ایران قرار گرفته است و توسط پشتهای که بر روی شرق دریای مدیترانه قرار دارد، باعث ریزش هوای سرد از عرض های بالاتر در پشت این ناوه میشود. از طرفی زبانه های کم فشار سودانی جنوب غرب کشور را در بر گرفته است. وجود پر ارتفاعی نیز بر روی خلیج فارس و دریای عمان، که با حرکت واچرخندی خود سبب انتقال هوای گرم و مرطوب به جلوی سامانه ی مذکور میگردد و توان رطوبتی آن را افزایش میدهد، باعث بارش شدید در منطقه مورد نظر شده است.

کلیدواژه ها:

بارشهای شدید ، سینوپتیک ، نقشه های فشار ، کم فشار سودانی