تنش خشکی و بیو مکانیسم های تدافعی گیاهان، راهکارهای مدیریت و حفاظت باغات در مقابل خشکسالی

تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی و باغی در سطح دنیا و ایران بوده، باعث خسارات اقتصادی قابل توجهی در بخش کشاورزی و باغی میگردد. در شرایط کم آبی و از طرفی افزایش روزافزون جمعیت، استفاده بهینه از منابع محدود آبی و نیز افزایش میزان تولید محصولات باغی و زراعی تحت شرایط خشکی غیر قابل اجتناب میباشد. بر این اساس، بررسی جنبه های مختلف بنیادی عکس العمل و مقاومت گیاهان به تنش خشکی خصوصا در محصولات کشاورزی و باغی و راهکارهای افزایش مقاومت به خشکی و حفاظت از محصولات کشاورزی و باغی همواره مورد توجه محققین اصلاح نباتات و فیزیولوژی گیاهی بوده است. کاهش صدمات خشکی در باغات از طریق بکارگیری تکنیکهای به باغی و راهکارهای عملی و کاربردی مختلف در جهت مدیریت تنش در باغات باعث تعدیل تاثیرات خشکی بر محصولات باغی شده، مهمترین این روشها به طور خلاصه عبارتند از: استفاده از تنوع ژنتیکی موجود درارقام و ژنوتیپ های مختلف درختان میوه وانتخاب ارقام و پایه های متحمل به خشکی، احداث باغات دیم، و نیز استفاده از شیوه های مدیریت آبیاری به صورت کم آبیاری های تنظیم شده که از مهمترین و موثرترین راه ها برای مقابله با تنش خشکی در باغات میوه میباشند. همچنین استفاده از محلولپاشی های موثر و هدفمند درختان میوه با استفاده از تنظیم کننده های رشد و نیز برخی ترکیبات اسمولیتی محافظ، ایجاد بالانس تغذیه ای مناسب در درختان میوه با تمرکز بر عناصر سیلیکون، برخی عناصر میکرو و خصوصا پتاسیم از دیگر راهکارهای موثر در حفاظت محصولات باغی از خشکسالی میباشد.

کلیدواژه ها:

تنش خشکی ، خشکسالی ، مدیریت باغات ، بیومکانیسم دفاعی ، فتوسنتز ، تنفس ، آنتی اکسیدانت ، تعادل اسمزی ، بالانس آبی ، کم آبیاری تنظیم شده ، اصلاح ژنتیکی