ارزیابی دو سالیه تنوع ژنتیکی جمعیت های بومی گیاه دارویی رازیانه از لحاظ مورفولوزیک و عمکلرد اسانس

رازیانه یکی از گیاهان دارویی بسیار مهم بوده و با داشتن تابولیت های ثانویه متنوع در درمان نفخ، سرفه اختلالات گوارشی و افزایش شیرزنان کاربرد دارد. در این مطالعه تنوع ژنتیکی 16 جمعیت بومی رازیانه به همراه چهار جمعیت از آلمان و ترکیه براساس صفات مورفولوژیکی و عملکرد اسانس مورد بررسی قرار گرفت. آزماییش مزرعه ای به صورت کرت های خرد شده در زمان بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر جمعیت در همه صفات مورد ارزیابی زراعی و اسانس معنی دار بود. اثر متقابل جمعیت × سال برای همه صفات فنولوژیک، قطر ساقه، تعداد میانگره، طول میانگره اول، طول بندترین میانگره، تعداد چتر، وزن هزار دانه و تعداد دانه در چتر معنی دار و برای سایر صفات غیر معنی دار بود. عملکرد اسانس، عملکرد دانه و شاخص برداشت بالاترین مقادیر ضریب تغییرات ژنتیکی را داشتند. صفات فنولوژیک بیشترین مقادیر وراثت پذیری عمومی و عملکرد دانه بیشترین بازده ژنتیکی را دارا بودند. مقایسه میانگین جمعیت ها نشان داد ه خروسلری مغان بیشترین مقدار علمکرد دانه و اسانس را دارا بود. تجزیه خوشه ای براساس صفات انداز گیری شده به روش Ward با داده های استاندارد انجام شد و دو گروه به دست آمده جمعیت های گروه دوم از لحاظ عملکرد دانه و اسانس و اجزای عملکرد برتر بودند.