اثر ضدقارچی اسانس اسطوخودوس و جاشیر روی قارچ های بیماری زای گیاهی

با روند فزاینده افزایش جمعیت در جهان تامین غذایی برای این جمعیت مستلزم توسعه بیشتر در بخش کشاورزی خواهد بود در این راستا یکی از مهمترین عوامل محدود کننده تولید، آفات و امراض می باشند، بطوریکه 10% از تولید غذای جهانی توسط آفات و امراض گیاهی از بین می رود. اخیرا، عوارض جانبی بسیار زیاد سموم شیمیایی و گرانی آن ها و مشکلات و تهدیدهای ناشی از مصرف بی رویه سموم شیمیایی در سامانه های کشاورزی، سبب شده تا متخصصین بخش کشاورزی نیز در کنار محققین علوم پزشکی، درصدد بهره گیری هرچه بیشتر از گیاهان دارویی برآیند. تعیین میزان بازدارندگی و غلظت موثر اسانس اسطوخودوس در مرحله گلدهی و جاشیر در مرحله تشکیل دانه قارچ های بیماری زای گیاهی شامل: بوتریتیس، آلترناریا و فوزاریوم در آزمایشگاه حفظ نباتات جهاد کشاورزی استان زنجان در سال 1393 با روش دیسک گذاری و چاهک با طرح کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفت تیمار اسانس های 30%، 60%، 90% هرکدام در 3 تکرار هر تکرار 3 پتریدیش بررسی شد. نتایج حاصل از بررسی اجزای اسانس به روش GC/MC نشان داد که عمده ترکیب اصلی بدست آمده از اسانس کامل گیا اسطوخودوس کامفور، بورنیول 8.0 سینیول و همچنین بررسی اسانس بخش هوایی و بذرهای گیاه جاشیر منجر به شناسایی 34 ترکیب در اسانس این گیاه شده است که از این ترکیب ترکیب های مونوترپنی به ویژه آلفا و بتاپینن می باشند، که به طور یکه این دو ترکیب در اسانس بیش از 70 درصد از حجم اسانس راتشکیل می دهند. هر دو گیاه و هر دو روش دیسک گذاری و چاهک مورد بررسی اثر بازدارندگی بر قارچ های آلترناریا، بوتریتس و فوزاریوم داشتند اثر بازدارندگی اسانس گیاه اسطوخودس نسبت به اسانس گیاه جاشیر به طور معنی داری بیشتر بود در محدوده غلظتی مورد بررسی غلظت 60% و 90، اثر قارچ کشی بیشتری از خود نشان داد و همچنین اسانس جاشیر در غلظت 30% در روش دیسک اثر ممانعت کنندگی بر روی قارچ فوزاریوم نداشته است باتجزیه اسانس گیاهان دارویی ترکیبات تشکیل دهنده اسانس موثر در مهارکنندگی اقدام گردید.

کلیدواژه ها:

دیسک گذاری ، چاهک ، تجزیه ترکیبات اسانس ها