تاثیر خصوصیات خاک بر مقدار ذخیره کربن در خاک

ذخیره یا انبارش کربن در خاک یکی از روش های کاهش میزان گاز دی اکسید کربن اتمسفر محسوب می شود. بنابراین، با شناخت عوامل مختلف تاثیرگذار بر ذخیره کربن در خاک می توان به ارتقاء باروری خاک و حفظ محیط زیست کمک نمود. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر ویژگی های فیزیکی خاک در مقدار ذخیره کربن آلی خاک است. بدین منظور، قسمتی از حوضه ابخیز بزقوش در منطقه میانه به مناطق همگن تفکیک و نمونه ها به روش سیستماتیک تصادفی و به صورت مرکب از عمق صفر تا 30 سانتی متری برداشت شد و و ویژگی های جرم مخصوص ظاهری، بافت، درصد رطوبت اشباع، درصد آهک و سنگریزه و کربن آلی خاک اندازه گیری و ذخیره کربن آلی خاک محاسبه شد. نتایج نشان داد که از میان 10 ویژگی فیزیکی مورد بررسی، درصد سیلت دارای بالاترین ضریب همبستگی R=-0/41 بود. بااستفاده از این ویژگی ها، توابع رگرسیونی بین ذخیره کربن و برخی ویژگی های فیزیکی خاک ترسیم شد. با استفاده از تحلیل های چند متغیره رگرسیون غیر خطی، گام به گام، تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای، شناسایی شاخص های موثر بر ذخیره کربن در خاک صورت گرفت اعمال تحلیل خوشه ای بر متغیرهای فیزیکی حاکی از آن است که بیشتر تغییرات کربن آلی با عوامل و متغیرهای فیزیکی درصد اهک، درصد سیلت کنترل می شود ارزیابی تحلیل های چندمتغیره نشان داد، توابع غیر خطی در این منطقه از دقت بالاتری برخوردارند. نتایج بدست آمده نشان می دهد، استفاده از متغیرهای فیزیکی با ضریب همبستگی R=0/790 و کمترین درصد خطای برآورد ½ درصد، میزان ذخیره کربن را برآورد می کند در ضمن، نتایج بدست آمده نشان می دهد روش رگرسیون چند متغیره غیر خطی با ضریب کارایی 0/72 با استفاده از متغیرهای فیزیکی برای برآورد مقادیر ذخیره کربن آلی خاک و روندیابی عوامل تاثیرگذار بر این کمیت روش بسیار مطلوبی می باشد.

کلیدواژه ها:

تحلیل خوشه ای ، تحلیل عاملی ، ذخایر کربن آلی خاک ، رگرسیون گام به گام