پتروگرافی، ژیوشیمی و پتروژنز سنگ های ماگمایی محدوده ی چهار گنبد (شمال شرق سیرجان)

منطقه ی مورد مطالعه در شمال شرق سیرجان، شمال کانسار مس چهارگنبد واقع شده است. پیکر اصلی سنگ های ماگمایی منطقه به سه دسته الف) سنگ های اتشفشانی و پیروکلاستیک های وابسته به آن ب) ساب ولکانکی ها ج) توده های نفوذی کوچک و بزرگ که تحت عنوان توده های کوارتز دیوریت پورفیری و گرانیت از آن ها یاد می شود، تقسیم می شود. سنگ های آتشفشانی شامل آندزیت بازالت و تراکی آندزیت است که فنوکریست های پیروکسن و پلاژیوکلاز در زمینه ای از جنس میکرولیت های پلاژیوکلاز بافت تراکیتی و حفره ای قابل مشاهده شده است. ساب ولکانیک ها عمدتا کوارتز آندزیت تا داسیت هستند که کوارتز، پلاژیوکلاز و آمفیبول تشکیل بافت پورفیری تا گلومروپورفیریک را در کوارتز آندزیت ها داده اند. نهشته های آذرآواری منطقه از توف های ریولیتی و ریوداسیتی تشکیل شده اند. که پلاژیوکلاز و آلکالی فلدسپار از کانی های اصلی این سنگ ها محسوب می شوند. کوارتز دیوریت پورفیری با بافت پورفیریک و گرانودیوریت با بافت گرانولار و گاهی کنسرتال توده های نفوذی عمیق و نیمه عمیق را تشکیل می دهند. وجود بافت غربالی و منطقه بندی نوسانی در فنوکریست های پلاژیوکلاز، اپاسیته شدن کانی های فرومنیزین منطقه، وجود بافت های متنوع در سنگ ها حاکی از تحولاتی از نوع عدم تعادل ترمودینامیکی و یا اختلاط در ماگمای تشکیل دهنده سنگ های منطقه می باشد. براساس مطالعات پتروگرافی و استفاده از نمودارهای ژیوشیمی، طبقه بندی سنگ ها در طیفی از حد واسط تا اسیدی قرار می گیرند. ترکیب سنگ ها شامل داسیت، تراکی اندزیت و بازالت، آندزیت بازالت و جگرانیت معادل ریولیت می باشد. سنگ های منطقه خصوصیات ژیوشیمیایی سری ماگمایی کالک آلکالن را نشان می دهند. براساس نمودارهای موجود، خاستگاه تکتنوماگمایی سنگ های منطقه مورد مطالعه در ارتباط با یک سیستم فرورانش به وجود آمده اند. و می توان موقعیت حاشیه فعال قاره ای را برای آن در نظر گرفت.

کلیدواژه ها:

سنگ های ماگمایی ، کالکوآلکان ، فرورانش ، چهارگنبد