چاچ (تاشکند) دروازه مستحکم سرزمین های اسلامی

سرزمین فرارود (ماوراءالنهر) در تمام طول تاریخ همواره متأثر از فرهنگ و تمدن ایرانیان و بعدها مسلمانان بود و شهرهای بزرگ آن نظیر چاچ، خجند، بخارا و سمرقند که همچنان هم به حیات تاریخی خود ادامه می‌دهند، نقش عمده‌ای در اعتلا و شکوفایی تمدن اسلامی-ایرانی ایفا کرده‌اند. متأسفانه در سده‌های اخیر با ضعف حکومت‌های مرکزی قلمرو پهناور اسلامی و بعدها حکومت‌های سرزمینی ایرانی، وضعیت این بخش مهم از پیکره جهان اسلام نادیده گرفته شد و به دلیل دور بودن آن از مراکز قدرت و نظامی، ابتدا توسط اقوام بیابان‌گرد و بعدها توسط روس‌ها از کشور اسلامی جدا شد و اوج این جدایی و افتراق در زمان حکومت اتحاد جماهیر شوروی به وقوع پیوست که طی آن، مسلمانان آسیای مرکزی و قفقاز حق هیچ‌گونه ارتباطی با کشورهای اسلامی را نداشتند و دهه‌ها تحت تأثیر افکار ضددینی حزب کمونیست قرار گرفتند. با این وجود، این جمهوری‌ها پس از استقلال سعی دارند سنت‌های گذشته خود و فرهنگ و میراث ملی‌شان را دوباره احیا کنند. وجود مشترکات فرهنگی و تاریخی بسیار بین مردم آسیای مرکزی و قفقاز با مسلمانان و ایرانیان، ضرورت توجه بیشتر به این منطقه تاریخی و جلوگیری از نفوذ روزافزون اندیشه‌های غربی و نمادهای زندگی آمریکایی در این منطقه حساس از جهان اسلام را روشن می‌سازد. تاشکند به عنوان بزرگ‌ترین شهر آسیای مرکزی که سایر شهرهای منطقه از آن تأثیر زیادی می‌پذیرند، نقش مهمی را در این زمینه ایفا می‌کند و بایستی با تحقیق پیرامون گذشته این شهر و سایر شهرهای مهم فرارود و انتشار نتایج این تحقیقات به زبان‌های رسمی این کشورها، آنان را با گذشته پرافتخارشان بیشتر آشنا کنیم. در تحقیق حاضر به بیان وضعیت تاریخی شهر چاچ در محل فعلی پایتخت کشور ازبکستان پرداخته شده و با استناد به اسناد تاریخی متعدد، ثابت شده که این شهر همواره جزئی از پیکره فرارود و جهان اسلام بوده است.

کلیدواژه ها:

چاچ ، تاشکند ، ازبکستان ، آسیای مرکزی و قفقاز ، جهان اسلام