بهنژادی گلرنگ در شرایط دیم ایران: وضعیت موجود و چالش ها
محل انتشار: اولین همایش ملی دانه های روغنی
سال انتشار: 1388
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,253
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
NOILP01_066
تاریخ نمایه سازی: 8 مرداد 1389
چکیده مقاله:
گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) جزء گیاهان روغنی و دارای مصارف صنعتی، دارویی و غذایی است. این گیاه از معدود دانه های روغنی است که قابلیت کشت در شرایط دیم مناطق مختلف کشور را دارد. گونه های وحشی گلرنگ (Carthamus oxycanthus, C lanatus) در اکثر نقاط کشور دیده شده و در برخی از مناطق بعنوان علف هرز غالب منطقه شناخته شده اند. نتایج بررسی تنوع ژنتیکی در کلکسیون جمع آوری شده گلرنگ در شرایط دیم کشت های بهاره و پاییزه در سال های اخیر نشان داده است که در بین ارقام و لاین های بومی و خارجی موجود تنوع ژنتیکی وسیعی برای صفات کمی از جمله عملکرد دانه، زودرسی، تعداد شاخه های فرعی وسایر صفات زراعی و نیز برای صفات کیفی مانند رنگ و شکل گل، رنگ و شکل بذر و میزان خار وجود دارد. این امر کارا بودن روش گزینش برای اصلاح صفات مختلف گلرنگ را نشان میدهد. نتایج آزمایشات مقایسه ارقام و بررسی سازگاری نیز نشان داده است که کشت گلرنگ بصورت پاییزه در مناطق گرم، نیمه گرمسیر و معتدل سرد و بصورت بهاره و انتظاری در مناطق سردسیر امکان پذیر است. میانگین عملکرد ارقام برتر در شرایط دیم مناطق گرمسیر، معتدل سرد و سردسیر بترتیب 1396، 1127 و 612 کیلوگرم در هکتار بود. درمنطقه شیروان چرداول ایلام عملکردها بسیار بالا بوده و دارای میانگین 2901 کیلو گرم در هکتار بود. بررسی سازگاری و مقایسات ارقام طی چند سال گذشته نشان داد که ارقام و لاین های PI-250537 ، Gila ، PI-537598 ، Syrian و Kino-76 دارای بیشترین سازگاری با شرایط آب و هوایی مختلف بوده و از عملکرد دانه مناسبی برخوردار بودند. بررسی مقاومت به خشکی در ارقام و لاین های گلرنگ بطور همزمان در چندین منطقه کشور نشان داد که ارقام و لاین های Gila, PI-537598, LRV-51-51, S-541, PI-250537, CW-4440 بیشترین عملکرد دانه در هر دو شرایط تنش و بدون تنش رطوبتی را داشته و دارای بالاترین ضرایب تحمل به خشکی STI بودند. ضریب STI همبستگی مثبت و بالایی با عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش داشت. ارزیابی اثرات تنش خشکی بر جوانه زنی و رشد گیاهچه های گلرنگ در سطوح مختلف پتانسیل آب نشان داد که در شرایط تنش ملایم، گیاهچ هها دارای ریشه چه های نازک، ضعیف و طویل تر شدند. با کاهش پتانسیل آب طول ساقه چه کلیه ژنوتیپ ها به طور معنی داری کاهش یافت. همبستگی مثبت و معنی داری بین شاخص های استرس جوانه زنی (GSI) در سطوح تنش حاصل شد و نشان داد که گزینش ژنوتیپها بر اساس GSI در کلیه سطوح تنش مطلوب بوده و ژنوتیپ های دارای GSI بالا از درصد جوانه زنی مناسبی نیز برخوردار بودند. انتقال لاینها و ارقام حاصل از برنامه های بهنژادی به مزارع زارعین (On-farm) و بررسی آنها در شرایط آب و هوایی متفاوت نشان داد که رقم Syrian دارای بیشترین میانگین عملکرد دانه و روغن در سه منطقه تحت بررسی در کشت بهاره بود. در کشت پاییزه طی دو سال ( 6 منطقه) ارقام و لاین های PI-537598 , PI-199877 ، PI-198290 ، Lesaf ، PI-537636 و S-541 بیشترین عملکرد دانه را داشتند. میانگین عملکرد دانه در کشت های بهاره و پاییزه بترتیب 572 و 1050 کیلوگرم در هکتار بود و با نتایج درون ایستگاه های تحقیقاتی تفاوت چندانی نداشت.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
سید سعید پورداد
معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم (سرارود) کرمانشاه
مهدی جمشید مقدم
معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم (سرارود) کرمانشاه
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :