بهنژادی گلرنگ در شرایط دیم ایران: وضعیت موجود و چالش ها

سال انتشار: 1388
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 1,253

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

NOILP01_066

تاریخ نمایه سازی: 8 مرداد 1389

چکیده مقاله:

گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) جزء گیاهان روغنی و دارای مصارف صنعتی، دارویی و غذایی است. این گیاه از معدود دانه های روغنی است که قابلیت کشت در شرایط دیم مناطق مختلف کشور را دارد. گونه های وحشی گلرنگ (Carthamus oxycanthus, C lanatus) در اکثر نقاط کشور دیده شده و در برخی از مناطق بعنوان علف هرز غالب منطقه شناخته شده اند. نتایج بررسی تنوع ژنتیکی در کلکسیون جمع آوری شده گلرنگ در شرایط دیم کشت های بهاره و پاییزه در سال های اخیر نشان داده است که در بین ارقام و لاین های بومی و خارجی موجود تنوع ژنتیکی وسیعی برای صفات کمی از جمله عملکرد دانه، زودرسی، تعداد شاخه های فرعی وسایر صفات زراعی و نیز برای صفات کیفی مانند رنگ و شکل گل، رنگ و شکل بذر و میزان خار وجود دارد. این امر کارا بودن روش گزینش برای اصلاح صفات مختلف گلرنگ را نشان میدهد. نتایج آزمایشات مقایسه ارقام و بررسی سازگاری نیز نشان داده است که کشت گلرنگ بصورت پاییزه در مناطق گرم، نیمه گرمسیر و معتدل سرد و بصورت بهاره و انتظاری در مناطق سردسیر امکان پذیر است. میانگین عملکرد ارقام برتر در شرایط دیم مناطق گرمسیر، معتدل سرد و سردسیر بترتیب 1396، 1127 و 612 کیلوگرم در هکتار بود. درمنطقه شیروان چرداول ایلام عملکردها بسیار بالا بوده و دارای میانگین 2901 کیلو گرم در هکتار بود. بررسی سازگاری و مقایسات ارقام طی چند سال گذشته نشان داد که ارقام و لاین های PI-250537 ، Gila ، PI-537598 ، Syrian و Kino-76 دارای بیشترین سازگاری با شرایط آب و هوایی مختلف بوده و از عملکرد دانه مناسبی برخوردار بودند. بررسی مقاومت به خشکی در ارقام و لاین های گلرنگ بطور همزمان در چندین منطقه کشور نشان داد که ارقام و لاین های Gila, PI-537598, LRV-51-51, S-541, PI-250537, CW-4440 بیشترین عملکرد دانه در هر دو شرایط تنش و بدون تنش رطوبتی را داشته و دارای بالاترین ضرایب تحمل به خشکی STI بودند. ضریب STI همبستگی مثبت و بالایی با عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش داشت. ارزیابی اثرات تنش خشکی بر جوانه زنی و رشد گیاهچه های گلرنگ در سطوح مختلف پتانسیل آب نشان داد که در شرایط تنش ملایم، گیاهچ هها دارای ریشه چه های نازک، ضعیف و طویل تر شدند. با کاهش پتانسیل آب طول ساقه چه کلیه ژنوتیپ ها به طور معنی داری کاهش یافت. همبستگی مثبت و معنی داری بین شاخص های استرس جوانه زنی (GSI) در سطوح تنش حاصل شد و نشان داد که گزینش ژنوتیپها بر اساس GSI در کلیه سطوح تنش مطلوب بوده و ژنوتیپ های دارای GSI بالا از درصد جوانه زنی مناسبی نیز برخوردار بودند. انتقال لاینها و ارقام حاصل از برنامه های بهنژادی به مزارع زارعین (On-farm) و بررسی آنها در شرایط آب و هوایی متفاوت نشان داد که رقم Syrian دارای بیشترین میانگین عملکرد دانه و روغن در سه منطقه تحت بررسی در کشت بهاره بود. در کشت پاییزه طی دو سال ( 6 منطقه) ارقام و لاین های PI-537598 , PI-199877 ، PI-198290 ، Lesaf ، PI-537636 و S-541 بیشترین عملکرد دانه را داشتند. میانگین عملکرد دانه در کشت های بهاره و پاییزه بترتیب 572 و 1050 کیلوگرم در هکتار بود و با نتایج درون ایستگاه های تحقیقاتی تفاوت چندانی نداشت.

نویسندگان

سید سعید پورداد

معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم (سرارود) کرمانشاه

مهدی جمشید مقدم

معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم (سرارود) کرمانشاه

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • امیدی، ا. ح. م. ر. احمدی، م. ر. شهسواری و ...
  • امیری، ع، ب. امیرپور و س. س. پورداد. 1375. نتایج ...
  • بی نام. 1381دنتایج تحقیقات بهنژادی دانه های روغنی.موسسه تحقیقات کشاورزی ...
  • مرداد، س.س، 1376b ارزیابی مقدماتی ژرم پلاسم گلرنگ در شرایط ...
  • برداد، س. س، 1378، گزارش نهایی مقایسه ارقام اصلاح شده ...
  • پورداد، س.س. .1381a بررسی ارقام گلرنگ در کشت پاییزه تحت ...
  • برداد، س.س. .1381b بررسی ارقام گلرنگ در کشت بهاره تحت ...
  • پورداد، س.س. 1382. ارزیابی ارقام گلرنگ پاییزه از نظر عملکرد ...
  • برداد، س.س. .1382b ارزیابی تحمل به خشکی ارقام گلرنگ در ...
  • پورداد، س.س و ح. خاتم زاده. 1382، نتایج تحقیقات بهنژادی ...
  • شهیدی، ا. ح امیدی، س.س-پورداد، ع.حیدری و مغاراده 1381. شناخت ...
  • علیزاده، خ . 1380 . نتایج تحقیقات دانه های روغنی.موسسه ...
  • Ashri, A. 1973. Divergence and evolution in the safflower genus, ...
  • Eberhart, S. A. and W. SA. Russell. 1966. Stability parameters ...
  • El- Wakil, A. M., S. A. Gaafar, A. A. El-Masry ...
  • Fisher, R.A. and R. Maurrer. 1978. Drought resistance in spring ...
  • Knowles, P.F. 1965. Report of Sabbatic Leave, August 1, 1964-August ...
  • Li Dajue and Han Yuanzhou. 1993. The development and exploitation ...
  • Patil, P. S., A. M. Patil and A. B. Deokar. ...
  • Pourdad, S. S. and J. B. Singh. 2002. Evaluation of ...
  • Rajan, S. S. 1981. Adaptability of Safflower (Carthamus tinctorius L.) ...
  • Rosielle, A. A. and J. Hamblin. 1981. Theoritical aspect of ...
  • Simane, B., P.C. Struik, M.M. Nachit, and J.M. Peacock. 1993. ...
  • Smith, J.R. 1996. Safflower. AOCS Press, Champaign, IL, USA. 624 ...
  • Wang Cuimiao and Li Yili. 1985. Clinical application of Safflower ...
  • Wang Guishen. 1985. Clinical application of Safflower [in Chinese]. Zhejiang ...
  • Weiss, E.A. 1971. Castor, Sesame and Safflower. Barens and Noble, ...
  • Weiss, E.A. 1983. Oilseed crops. Chapter 6. Safflower. Longman group ...
  • نمایش کامل مراجع