اثر تنش کمبود آب و تراکم بر عملکرد و برخی از صفات مورفولوژیک آفتابگردان

به منظور بررسی اثرات تنش کمبود آب و تراکم بر عملکرد و برخی از صفات مورفولوژیکی دو رقم آفتابگردان، آزمایشی به صورت اسپیلت فاکتوریل با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1385 در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایشی شامل دو رقم رکورد و هیبرید آذرگل آفتابگردان، چهار سطح تنش کمبود آب مشتمل بر شاهد، 75 درصد رطوبت قابل دسترس، 50 درصد رطوبت قابل دسترس و 25 درصد رطوبت قابل دسترس و سه سطح تراکم شامل 80، 90 و 100 هزار بوته در هکتار بودند. اعمال تنشها بر اساس سطوح مختلف رطوبت قابل دسترس و تراکم نیز در هکتار با فاصله ردیف ثابت 60 سانتیمتر و اعمال تراکم روی ردیفها به ترتیب با فاصله روی ردیف 18، 16 و 20 سانتیمتر منظور گردید. نتایج نشان داد که اعمال تنش کمبود آب باعث کاهش معنیداری در صفات عملکرد دانه در متر مربع، عملکرد روغن در متر مربع، درصد روغن، بیوماس اندامهای هوایی در متر مربع و تعداد دانههای پوک گردید. همچنین نتایج حاصل از اثرات رقم در سطوح مختلف تنش کمبود آب در صفت عملکرد دانه در مترمربع نیز معنیدار بود. هیبرید آذرگل تحت شرایط شاهد و رقم رکورد تحت شرایط 70 درصد رطوبت قابل دسترس بیشترین عملکرد دانه در متر مربع را داشتند. نتایج حاصل از اثرات رقم در تراکمهای مختلف کاشت در صفات عملکرد دانه در متر مربع و عملکرد روغن در متر مربع نیز معنیدار بود بطوریکه هیبرید آذرگل و رقم رکورد در تراکم کشت 9 بوته در متر مربع بیشترین و در تراکم 10 بوته در متر مربع کمترین عملکرد دانه در متر مربع را داشتند. در رقم رکورد با تراکم کشت 10 بوته در متر مربع و هیبرید آذرگل با تراکم 9 بوته در متر مربع بیشترین عملکرد روغن بدست آمد. نتایج حاصل از اثرات متقابل رقم و تنش کمبود آب با تراکمهای اعمال شده نشان داد که بیشترین درصد روغن در رقم رکورد در شرایط آبیاری کامل و تراکم 10 بوته در متر مربع و در هیبرید آذرگل با تراکم 9 بوته در متر مربع در شرایط آبیاری حاصل گردید.

کلیدواژه ها:

آذرگل ، آفتابگردان ، تراکم ، تنش کمبود آب ، رکورد