بررسی تنوع ژنتیکی ژرمپلاسم کلزا در ایران

موفقیت هر برنامه اصلاحی در گرو وجود تنوع کافی در ژرم پلاسم مورد استفاده و ارزیابی آن است. به منظور شناسایی خصوصیات زراعی و پتانسیل اصلاحی ارقام کلزا، کلیه ارقام کلزای موجود در کشور به مدت دو سال در قالب طرح لاتیس ساده 9*9 کشت و از نظر 15 صفت مهم زراعی مورد ارزیابی قرارگرفتند. آمارههای توصیفی نظیر میانگین، کمینه، بیشینه، دامنه و همچنین نتایج تجزیه واریانس حاکی از وجود تنوع قابل ملاحظه و اختلاف بسیار معنی دار در ارقام مورد مطالعه از نظر تمامی صفات بود. محاسبه همبستگی ساده صفات نشان داد که تعداد خورجین در شاخه اصلی بیشترین همبستگی مثبت را با عملکرد بوته دارد. همچنین طول شاخه انتهایی، ارتفاع بوته، طول خورجین، تعداد بذر در خورجین، تعداد روز تا رسیدگی و فاصله اولین شاخه فرعی از طوقه نیز در سطح احتمال 0/01 درصد همبستگی مثبت و معنیداری با عملکرد کرت نشان دادند. تجزیه رگرسیون گام به گام، تعداد خورجین در شاخه اصلی، طول شاخه اصلی و تعداد خورجین در کل بوته را به عنوان مهم ترین صفات موثر بر عملکرد مشخص نمود و تجزیه علیت نشان داد که از میان این خصوصیات، تعداد خورجین در شاخه اصلی بیشترین اثر مستقیم و مثبت را بر عملکرد تکبوته دارد. رقم هایولا401 با متوسط عملکرد 4680 کیلوگرم در هکتار پرمحصول ترین رقم مورد مطالعه بود که با توجه به درصد بالای روغن، بیشترین تولید روغن در هکتار را خواهد داشت.

کلیدواژه ها:

آزمون چند دامنه دانکن ، تجزیه کلاستر ، تجزیه مسیر ، تنوع ژنتیکی ، رگرسیون گامبهگام ، صفات زراعی ، کلزا