بررسی رابطه عملکرد دانه و کارایی مصرف نیتروژن در شرایط کمبود آب و محدودیت نیتروژن

به منظور بررسی اثر تنش آب ومقادیر مختلف نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و تجمع و جذب نیتروژن در کلزا، آزمایش مزرعه ای به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سال زراعی 1388 انجام شد. در این بررسی، دو رقم به نام های زرفام و مودنا در سه رژیم آبیاری (آبیاری پس از 40 و60 و 80 درصد تخلیه رطوبتی خاک) و چهار میزان کود نیتروژن (صفر، 75 و 150 و 225 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که افزایش میزان مصرف نیتروژن از صفر به 225 کیلوگرم در هکتار وافزایش میزان رطوبت خاک، سبب افزایش تولید ماده خشک کل شد که این افزایش با افزایش عملکرد دانه همراه بود. افزایش عملکرد دانه در هر دو شرایط، عمدتاً به دلیل افزایش تعداد خورجین در بوته و تعداد دانه در هر خورجین بود. میزان تجمع نیتروژن در اندام های گیاهی با افزایش میزان نیتروژن مصرفی و افزایش دفعات آبیاری افزایش یافت، که در نهایت، میزان عملکردانه و ماده خشک کل را افزایش داد. در مقابل، شاخص کارایی استفاده از نیتروژن همراه با افزایش نیت روژن مصرفی و کاهش میزان رطوبت خاک کاهش یافت. در مقایسه دو رقم نیز مشخص شد که رقم زرفام، توانایی جذب و انتقال نیتروژن بهتری در شرایط آبیاری معمول، تنش شدید رطوبتی و شرایط نیتروژن زیاد و عدم مصرف نیتروژن را نیز داشت و به همین دلیل عملکرد دانه بیشتری تولید کرد

کلیدواژه ها:

کلزا ، تنش آب ، کود نیتروژن ، عملکرد دانه ، اجزای عملکرد ، کارایی مصرف آب ، کارایی مصرف نیتروژن