مطالعه عوامل مدیریتی موثر بر تولید کلزا در آستان آذربایجان غربی (مطالعه موردی شهرستان نقده)

دانه های روغنی از جمله محصولات کشاورزی در سطح جهان بشمار می روند .بیشترین تقاضا برای دانه های روغنی ناشی از تقاضا برای کنجاله و روغن خوراکی است .عمده ترین دانه های روغنی که در سطح جهان تولید می شود عبارتند از سویا، کلزا، پنبه دانه و بادام .از نظر میزان تولید در جهان کلزا در رتبه دوم قرار دارد.عوامل مختلف باعث شده اند که بازار جهانی دانه های روغنی و فرآورده های آن پیچیده باشد .عامل این است که روغن خوراکی و کنجاله، کالای اساسی هستند و تقاضا برای اینها به طور مستقیم تابعی از جمعیت است . روغن ها و چربی ها پس از هیدروکربورها بعنوان دومین منبع تأمین انرژی در تغذیه انسان از اهمیت ویژه ای برخوردارند که در راستای برقراری امنیت غذایی در کشور به میزان مورد نیاز و در حد متعادل در الگوی مصرف می بایست در دسترس همگان قرار گیرد. تجارب حاصل از آزمایشات و راهکارهای کشورهای پیشرو و موفق در تأمین دانه های روغن در اقالیم مختلف در سالهای اخیر نشان می دهد که ایران به برکت داشتن اقالیم گوناگون همت مسئولین، دلسوزان و متخصصین کشور و کشاورزان پر تلاش خواهد توانست عقب ماندگ یهای سالهای گذشته را در تأمین این منبع انرژی با ارزش در کشور جبران نماید . شناخت و معرفی محصول کلزا بدلیل ضریب بالای روغن دهی ( 48%-40% و پروتئین45%-385 آن در مقایسه با سایر دانه های روغنی در سطح جهان و تأیید کیفیت روغن این دانه در کشورهای پیشرفته امیدواریهایی در زمینه امکان دستیابی به اهداف افزایش تولید و تلاش در قطع وابستگی این محصول در خارج از کشور به وجود آورده است . توسعه سطح زیر کشت کلزا به دلایل سازگاری با شرایط اقلیمی،مقاومت در مقابل کم آبی،تناوب کشت مناسب با غلات، به عنوان یک محصول کشت دوم در بعضی از مناطق کشور،عملکرد مناسب و قابلیت افزایش عملکرد به عنوان منبع اصلی تأمین روغن مورد توجه قرار گرفته است . از راهکارهای گوناگون افزایش تولید در بخش کشاورزی، توسعه عوامل تولید، تغییرات عمده در سطح فناوری موجود است که با محدودیتها یی از جمله کمبود ادوات فنی کشت داشت و برداشت، نامشخص بودن متولیان امر خرید، عدم تعیین به موقع قیمت خرید تضمینی روبروست. افزایش بهره وری کشاورزان یکی از راه های مناسب برای برقراری نرخ رشد لازم در بخش کشاورزی می باشد. یعنی بدست آوردن تولید بیشتر از مجموعه ثا بت از عوامل تولید و کاهش شکاف بین بهترین تولید کننده با سایر تولیدکنندگان است . در این راستا باید به این سوال اساسی پاسخ داده شود که چرا علیرغم اینکه اکثر کلزا کاران از نظر برخورداری از عوامل تولید یکسان هستند ولی از حیث عملکرد با یکدیگر متفاوتند علل این اختلاف چیست ؟ در یافتن پاسخ مناسب برای این تفاوتها فاکتورهای متعددی را می توان مورد مطالعه قرار داد از جمله عدم انتقال یافته های جدید تحقیقاتی، عدم آموزش دهی مناسب تولید کنندگان، عدم استمرار در راهنمایی و نظارت بر تولید، عدم وجود دانش کافی در مسائل بهنژاد ی و بهزراعی و از یک دیدگاه عمیق تر و پویاتر باید به عدم دسترسی به مهارتهای مدیریتی در اتخاذ تصمیم جهت استفاده بهینه از عوامل تولید بیشتر اشاره نمود.

کلیدواژه ها:

دانه های روغنی ، کلزا ، مدل کاب داگلاس ، مدیریت ، مهارت مدیریتی