اثرات تنش کمبود آب آخر فصل روی ویژگیهای فیزیولوژیک و محصول دهی گلرنگ پاییزه

توسعه کشت دانههای روغنی برای تامین روغن خوراکی کشور از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پژوهش با هدف بررسی اثرات کمبود آب آخر فصل روی ویژگی های فیزیولوژیک و محصول دهی گلرنگ پاییزه در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی طی دوسال زراعی 1387 تا 1389 اجرا شد. فاکتورهای به کار رفته شامل آبیاری در دو سطح بدون تنش و تنش کمبود آب از اواخر مرحله گلدهی ( زمانی که 80 درصد گلهای گل آذین اصلی شکفته باشند ) تا رسیدگی دانه و فاکتور ژنوتیپ در 5 سطح عبارت از ژنوتیپ های پدیده، زرقان، ورامین 295 ، کادبلیو 5KW5) و کادبلیو 8KW8 بودند. نتایج نشان دادند که کمبود آب در طول دوره پرشدن دانهها باعث کاهش معنیدار هدایت روزنهای، محتوای نسبی آب برگ گردیده و افزایش معنی دار دمای تاج پوشش برگ گردید. با توجه به وجود همبستگی مثبت و معنی دار بین محتوای نسبی آب برگ RWC)و هدایت روزنهای برگ با عملکرد دانه و روغن و همبستگی منفی و معنیدار دمای تاج پوشش برگ با عملکرد دانه و روغن از یک سو و تفاوت بین ژنوتیپها در مقدار این شاخصها از سوی دیگر، می توان از آنها در گزینش ژنوتیپهای متحمل به خشکی آخر فصل گلرنگ پاییزه استفاده نمود. کمبود آب تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه و در نهایت عملکرد دانه و روغن را بهطور معنی داری کاهش داد. تعداد طبق در بوته و وزن هزاردانه همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه و روغن نشان دادند. در این آزمایش نقش وزن هزاردانه و تعداد طبق در بوته در تعیین عملکرد دانه و روغن در گلرنگ پاییزه برجسته تر از سایر اجزای عملکرد دیده شد. ژنوتیپ های کادبلیو 8، کادبلیو 5 و پدیده برای کشت پاییزه در اراضی کم بازده تحت شرایط عادی و محدودیت آب آخر فصل خسروشهر (شرق دریاچه اورمیه) و مناطقی با شرایط اقلیمی مشابه،مناسب می باشند.

کلیدواژه ها:

عملکرد دانه ، کمبود آب ، گلرنگ