بررسی اثر آرایش و تراکم کاشت بر عملکرد و اجزاء عملکرد دانه کنجد دو ژنوتیپ کنجد Sesamum indicum

به منظور تعیین بهترین آرایش و تراکم کاشت کنجد در منطقه اردستان اصفهان و تاثیر آن بر عملکرد و اجزاء عملکرد این گیاه، آزمایشی به صورت اسپیلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، در سه تکرار انجام شد. فاصله ردیف در سه سطح ( 60 ، 50 و 30 سانتی متر) به عنوان فاکتور اصلی و فاصله روی ردیف ( 5 و 10 سانتی متر) و ژنوتیپ (توده اردستان و رقم داراب 14 ) به عنوان عوامل فرعی در نظر گرفته شدند. اثر ساده فاصله ردیف، اثر ساده فاصله بوته روی ردیف، اثر ساده ژنوتیپ، اثر متقابل ژنوتیپ و فاصله ردیف، و اثر متقابل فاصله ردیف وفاصله بوته روی ردیف بر کلیه صفات شامل تعداد شاخه فرعی در بوته، تعداد شاخه فرعی در مترمربع، تعداد کل کپسول، تعداد کپسول پوک، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد روغن معنی دار گردید. همچنین اثر متقابل سه عامل ژنوتیپ، فاصله ردیف و فاصله بوته روی ردیف بر کلیه صفات به جز درصد روغن معنی دار شد. اثر متقابل ژنوتیپ و فاصله بوته روی ردیف بر تعداد کل کپسول، تعداد کپسول پوک و وزن هزار دانه معنی دار شد. بر اساس نتایج، افزایش تراکم منجر به افزایش دو جزء عملکرد تاثیرگذار بر عملکرد شد که افزایش عملکرد دانه و روغن را در پی داشت.بالاترین عملکرد دانه و روغن از آرایش کاشت 10×30 و پایین ترین آن از آرایش 60×15 به دست آمد. بین دو ژنوتیپ مورد استفاده نیز توده اردستان نسبت به رقم داراب 14 ، در تمامی آرایش های کاشت مورد بررسی، عملکرد بالاتری تولید کرد