بررسی راهبردهای توسعه صنعتی تشویق صادرات و جایگزینی واردات در برنامه های عمرانی قبل از انقلاب و سه برنامه توسعه بعد از انقلاب

در تحقیق حاضر سعی شده است ضمن مطالعه تجربه کشورهای جدیدا صنعتی شده شرق آسیا (کره، هنگ کنگ، تایوان و سنگاپور) در استفاده از راهبردها یا استراتژ های صتعتی به بررسی راهبردهای صنعتی در برنامه های عمرانی قبل از انقلاب و سه برنامه توسعه پس از انقلاب در ایران پرداخته شود. در مورد کشورهای فوق عنوان شد. آنها از مدیریت درست اقتصاد کلان و از یک بنیاد خوب اولیه سرمایه انسانی و گرایش قوی به سمت صادرات برخوردار بودند. این کشورها همچنین چهارچوب های با ثبات و قابل پیش بینی برای سرمایه گذاری را فراهم کرده و نرخ های بالایی در پس انداز و سرمایه گذاری داشته اند. آنها با هم کار می کنند و از یکدیگر الگو می گیرند. دولت های آنها گفتگوی مداوم و نزدیکی با بخش خصوصی داشته است، و اعطای امتیازات به دقت پی گیری شده و آنها را به عملکرد صادرات وابسته کرده است. مرتبط بودن سیاست ها و توانایی های اداری خوب و ترکیب سیاست ها و کارایی اجرای آنها رمز موفقیت در صنعتی شدن بوده است. در ارتباط با بررسی راهبردها در ایران به طور کلی نتیجه گرفته شد در برنامه های عمرانی سوم تا پنجم قبل از انقلاب و در برنامه اول توسعه پس از انقلاب، با توجه به معیارهای سهم واردات از تولید ناخالص داخلی، سهم کالاهای مصرفی از واردات و سهم ارزش افزوده صنعت از تولید ناخالص داخلی، راهبرد توسعه صنعتی جایگزین واردات (به عنوان راهبرد غالب) موجب رشد صنعت نشد. در برنامه های قبل از انقلاب، راهبرد توسعه صنعتی تشویق صادرات مورد تاکید قرار نگرفت. پس از انقلاب، راهبرد تشویق صادرات در کنار راهبرد جایگزینی واردات مورد توجه قرار گرفت و در برنامه دوم و سوم به عنوان محور مورد تاکید قرار گرفت. پیشنهاد می شود به هر دو راهبرد تشویق صادرات و جایگزینی واردات با اولویت دادن بیشتر به راهبرد اول توجه شود. اهمیت دادن به راهبرد جایگزینی واردات به این علت است که ما در شرایط تحریم هستیم با اتخاذ این راهبرد می توانیم نیازهای وارداتی خود را با تولید آنها در داخل کشور تامین کنیم.

کلیدواژه ها:

راهبرد ، تشویق صادرات ، جایگزینی واردات ، برنامه های توسعه ، کشورهای تازه صتعتی شده