بررسی نقش آب مجازی در بهره برداری بهینه از منابع آب

در چند دهه ی گذشته، تقاضا برای آب شیرین با توجه به رشد جمعیت و بالا رفتن سطح زندگی مردم به گونهای فزاینده بوده ودر پی آن محدودیت های دسترسی به منابع آبی و افزایش بیرویه مصرف آب، جامعه ی جهانی را با چالشی عظیم روبه رو کردهاست. آب مجازی به مقدار آبی که برای ارایه خدمات و تولید کالاها مورد نیاز است، اطلاق می شود. صفت مجازی در این تعریفبدان معناست که بخش عمده آب مصرف شده طی فرآیند تولید، در محصول نهایی وجود فیزیکی ندارد و در حقیقت بخشبسیار ناچیزی از آب مصرفی در پایان به عنوان آب واقعی در محصول باقی خواهد ماند. آب مجازی از جمله فاکتورهای تاثیرگذار بر مدیریت مصرف و تولید محصولات کشاورزی است مخصوصا در کشورهایی مثل ایران که دارای توزیع نامناسب زمانی ومکانی منابع آب میباشد. در هر حال کمتر به آب نهفته در محصولات کشاورزی یا اصطلاحا آب مجازی، که با مبادلات تجاریوارد کشور شده یا از آن خارج میشود، توجه میگردد. در صورتی که چنین به نظر می رسد جابجایی آب نهفته در هر واحدتولیدات کشاورزی در آینده از اهمیت ویژهای در برنامه ریزی و سیاستگذاری کلان آب کشور برخوردار خواهد بود. برآوردواردات و صادرات آب مجازی در مقیاس بین المللی و درون کشوری (استانی) برای استفاده بهینه از منابع آب و خاک کشور براساس پتانسیل هر منطقه میتواند به عنوان یک راه کار اثربخش مد نظر قرار گیرد. تجارت درون کشوری آب مجازی با استفادهبهینه از منابع و ظرفیتهای داخلی میتواند از مصرف آب ملی بکاهد و میزان تولید محصولات کشاورزی را افزایش دهد. دراین مطالعه به بررسی نقش آب مجازی در بهره برداری بهینه از منابع آب پرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

آب مجازی ، مدیریت مصرف و تولید ، مبادلات تجاری ، تجارت آب مجازی