اثر تبدیل کاربری بر ترکیب درختان و درختچه ها در شیب ارتفاعی ذخیره گاه جنگلی شمس آباد

اثر تخریبی کشت و زرع بر سطح و ترکیب بافت درخت و درختچه ای جنگل های زاگرس عاملی است که در دهه های اخیر سبب از دست رفتن بخش بزرگی از منابع طبیعی این بیوم شده است. یکی از متداول ترین این فعالیت ها، ایجاد باغ در پایین دست جنگل و در مجاورت رودخانه های دایمی میباشد. این تحقیق نتیجه تغییر ترکیب گونه - جنس درخت و درختچه ای اصلی (گون، بادام، زالزالک، ارس و بنه) ذخیره گاه جنگلی شمس آباد در استان چهارمحال و بختیاری را به واسطه احداث باغ درمجاورت آن ارایه می دهد.از 13 خط نمونه پیاده شده، 4 خط نمونه از منطقه بدون باغ و 9 خط نمونه از مناطق باغی آغاز شدند. لذا فرض شد در 9 منطقه اخیر اثرات دستیازی بشر بر ترکیب گیاهان چوبی بیشتر بوده است. سپس در یک دامنه تغییرات ارتفاعی500متری ترکیب درختان و درختچه ها در پلات های 20 آری بررسی شد.با استفاده از روش میانگین متحرک، اغتشاشات noises که اغلب پلات های بدون درخت و درختچه بودند، حذف شدند و مسیرهای تغییر ارتفاع به روش تحلیل روند درصد افراد بررسی شدند. همین طور یک تجزیه واریانس با استفاده از دوعامل وجود و یا عدم وجود باغ در پایین دست و کلاسه های ارتفاعی انجام شد. نتایج نشان دادند که تغییر ارتفاع و ایجاد باغ تنها بر تراکم درختچه های گون بی تاثیر بوده است. افزایش درصد ارس با زیادشدن ارتفاع روندی بود که در هر دو منطقه باغی و غیر باغی دیده شد، با این حال تغییرات روند در مناطق باغی شدیدتر بود. درختان بنه و درختچه های بادام در ارتفاعات میانی حداکثر بودند و وجود باغ روند تغییرات شان را تغییر نداد. بیشترین تلاطم در روند تراکم زالزالک مشاهده شد. به این صورت که هرچند درمناطق طبیعی بیشترین تراکم زالزالک در ارتفاعات میانی مشاهده شد ولی با ایجاد باغ این روند تقریبا معکوس شد و ارتفاعات میانی درصد نسبی کمتری را نشان دادند.

کلیدواژه ها:

تغییر کاربری ، ترکیب گیاهی ، تغییرات ارتفاع ، جنگل زاگرس